Elâzığ / hüseynik (ulukent) havuzbaşı ve harput panoraması

Bu makalede Elâzığ'ın 4 km doğusunda bulunan Ulukent (Hüseynik) mahallesinde, Çağlayan ailesine ait evin bahçesinde ayrı bir yapı şeklinde düzenlenmiş olan havuzbaşının mimarisi ve yapının duvarına karakalem çalışması olarak yapılmış olan Harput panoraması ele alınmıştır. Havuzbaşı mimari ve plan özellikleri açısından bakıldığında, iki bölümlü olarak yapılmıştır. Esas mekân eyvan biçiminde düzenlemeye sahiptir. Ön cephesi güneye dönük olan yapının güney batıdaki küçük olan (kapalı tutulan) I. mekânında ocak ve davlumbazı bulunduğu belirtilmektedir. Bu mekân mutfak işlevi görmektedir. II. mekânın ise; güney ve doğu cepheleri açık tutulmuş, kuzey ve batı yönleri ise kapalı tutulmuştur. Batı duvarı üzerine Harput panoraması işlenmiştir. Eserin mimarisinden ziyade panoraması, yayınlarda ele alınmıştır. Metin Sözen, Rüçhan Arık ve Namık Açıkgöz çalışmalarında panoramayı ele almışlardır. "Eser birçok unsuru ve umumi kompozisyon anlayışı açısından şehir minyatür hususiyeti arz etmektedir" şeklinde değerlendirilmektedir. Ancak; eser yapılış şekli itibarıyla karakalem duvar gravürü olarak nitelendirilebileceği kanaatindeyim. Karakalem çalışması olarak yapılan panorama 105 X 270 cm ebadındadır. Perspektif uygulaması olmayan çizimde Harput'un yaklaşık yüzyıl önceki durumu resmedilmiştir.

Harput ,

Duvar Resmi ,

Havuzbaşı ,

Panorama ,

This article studies architecture of Havuzbaşı and Harput panorama which was drawn in pencil on the wall of fountain in the garden of Çağlayan Family's house which is located at the quarter of Ulukent (Hüseynik) 4 km far east of Elâzığ city centre. Building of Havuzbaşı and its plan was constructed in two parts. The main part is liwan (three walled vaulted antechamber). Frontal side looks to south. South- West side of the building was walled and has a fireplace and its chimney. This part is used as kitchen. South and east sides of the second part were open, but north and west sides were walled. On the west wall, Harput panorama was drawn in pencil. Scholars such as Metin Sözen, Rüçhan Arık and Namık Açıkgöz studied the panorama rather than its architecture. The building presents pecularity of city miniature from the point of many elements and general composition view. However, I myself analyse that the work could be named as pencil drawing from the point of its form. Panorama drawn in pencil, is 105x270 cm in size. In this drawing has no perspective performance and shows almost one hundred years ago of Harput.

Harput, ,

Wall Paintings, ,

Havuzbaşı, ,

Panorama ,