Bir siyasetnamede dil ile iktidar ilişkisi: gencine-i adalet te özne üzerine iktidar felsefesi bakımından söylem çözümlemesi

Gencine-i Adalet, 17. yüzyılda Osmanlı Devleti Padişahı Sultan I. Ahmed'e sunulmuş telif bir siyasetnamedir. Çalışmamızda, Kâtibî tarafından yazılmış Gencine-i Adalet'te iktidarın temel varlık alanı niteliğindeki bireysel ve toplumsal öznenin iktidar felsefesi bakımından söylem çözümlemesi gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Toplumsal özellikleri ve ülküsel devlet yönetimi kurgusuyla iktidar kavramının çok yönlü özelliklerini barındıran bu tarihsel metin; gerek iktidar felsefesi, gerek söylem çözümlemesi alanlarındaki öncü görüşlerin sahibi Michel Foucault'un kurgusu ve yöntemi ile söylem çözümlemesine tâbi tutulmuştur. Öncelikle iktidar, özne, söylem çözümlemesi kavramlarına ilişkin ana hatlarıyla teorik bilgi verilmiştir. Bu bilgilere bağlı olarak işletilen kurgu ve yöntem, felsefe ile dilbilimin kesişim alanı içerisinde tanıtılmıştır. Ardından, uygulamalara geçilerek Gencine-i Adalet'den dayanak alınarak iktidar felsefesi bakımından özne ve öznenin özellikleri üzerine söylem çözümlemesi gerçekleştirilmiştir.

El yazması ,

Siyasetnâme ,

Gencine-i Adalet ,

Kâtibî ,

İktidar Felsefesi ,

Özne ,

Söylem Çözümlemesi ,

Gencine-i Adalet is a copywright siyasetname presented to Ottoman Sultan 1st Ahmed in the 17th century. In our study, we try to carry out discourse analysis of individual and social subject, which is the fundemental entity of nature of power, in Gencine-i Adalet written by Katibi, in terms of philosophy of power. This historical text, combining multi-dimensional features of power concept along with social caracteristics and national state ruling theoryis analysed discoursively with the help of Foucault's theory and method who is the pioneer of view not only in phiosophy of power but also discourse analysis. Firstly we give theorical information briefly about the concepts of power, subject and discourse analysis. We introduce our theory and method within the intersection point of philosophy and linguistics. Then, passing into pracrice, we will analysis the subject and properties of subject discoursively, taken from Gencine-i Adalet, in terms of phiosophy of power.

Manuscript, ,

Siyasetnâme, ,

Gencine-i Adalet, ,

Kâtibî, ,

Philosophy of Political Power, ,

Subject, ,

Discourse Analysis ,