Celali ayaklanmalarının maliye tarihi açısından değerlendirilmesi

Tarih anlayısı, geçmisin sınırları içinden çıkan ve günümüz olayları ile bir çok yönden baglantıları olan bir açıklama ve yorumlama biçimine dönüsmüstür. Geçmisin sosyal, siyasal, ekonomik boyutlu sorunlarının günümüz açısından yorumlanması ve degerlendirilmesi önemlidir.
Rant kollama faaliyetleri ve mali sömürü olayı yüzyıllar boyunca maliye teorisinin sürekli gündeminde olmustur. Türk maliye tarihinde Celali Ayaklanmaları, rant kollama ve mali sömürü açısından önemli tarihi örnektir.
Osmanlı Anadolu’su 16. yüzyıl ve 17. yüzyılda, nüfus yapısını bile önemli ölçüde degistiren Celali Ayaklanmaları’na sahne olmustur. Celali Ayaklanmaları vergilerin yükü altında ezilenler, toprakları ellerinden alınmıs eski sipahiler, topraksız köylüler, geçim sıkıntısı çekenler v.b. grupların çıkardıkları Anadolu’daki en büyük isyan hareketlerinden birisidir. Ayaklanmalara önderlik eden topragı elinden alınmıs beylerin amacı yeniden topraklarına kavusmak, Osmanlı devlet mekanizması içine dönebilmek olsa da, ayaklanmaya katılan halkın isyanının nedeni, bürokrasiyi olusturan devsirmeler, yeniçeri agaları ve tımar sahiplerinin halka korkunç bir zulüm uygulamaları ve giderek derebeylik olusturacak sekilde zenginlesmeleridir.

Celali Ayaklanmaları ,

Rant Kollama ,

Vergileme ,

The horizon of history has come out of the limits of the past and changed as a form of an evaluation and an explication of past which has relation with daily events. To evaluate and interpet social, political and economical problems from the angle of present view is very important.
Rent seeking activities and fiscal exploitations have been a very important subject for fiscal policy theories for ages. And Celali Insurgencies are very important example of rent seeking activities and fiscal exploitations in the Turkish fiscal policy history.
Between 16–17 centruies, Ottoman Anatolia had faced with Celali insurgencies, changed even the structure of population structure. It was one of the biggest riots in Anatolia. People under high tax burdens, old Sipahis lands were taken people lost their londs and became poor due to riots.
Even thoug the leaders of the riots aimed to retrieve their lands and turn to Otoman mechanism again, the aims of those involved in the riods were to stand against the terrifying creuelties of devsirmes, janissary leaders and timar ownwes and increasing their wealth as creting feudal power.

Celali Riots ,

Rent Seeking ,

Taxation ,