Yerel ürünlerin ekonomik kalkınmadaki önemi

Geleneksel ve yerel ürünlerin kalitelerinde bir örnekliğin ve sürekliliğin sağlanması bu ürünlerin kültürel miras olarak korunmalarının yanı sıra üreticilerinin gelirlerinin yükselmesini ve tüketicilerinin korunmasını mümkün kılmaktadır. Yerel ürünlerin tescili uygulamalarında "coğrafi işaret" olarak adlandırılan bu işlem, bir ürünün belirli bir yöreye aitliğini gösterir ve özgünlüğünü onaylayarak diğer ürünlerden farkını ortaya koyar. Ürünün bir bölgeye ait olduğunun tescili ile tüketiciye sunulması i) ürünü kalite ve fiyat açısından farklı kılmakta; ii) taahhüt ettiği özelliklerini garantilemekte; iii) katma değer artışıyla üreticisine ve üretildiği bölgeye katkı sağlamakta; iv) taklitleri karşısında üreticilerini korumaktadır. Ortak bir marka olması itibariyle, özellikle küçük üreticilerin ve az miktarlarda üretilen ürünlerin korunmasında etkinliği artan coğrafi işaretlerin sayısı da gün geçtikçe artmaktadır. Türkiye'nin konuyla ilgili mevzuatı AB'nin ilgili mevzuatına benzer olarak geliştirilmiştir. Bugün Türkiye'de sayıları 150 civarında olan coğrafi işarete rağmen uygulamada eksiklikler söz konusudur. 2006 yılında 510/2006 sayılı Konsey Tüzüğü ile yapılan değişiklik ile AB ilgili mevzuatı üçüncü ülkelerden başvuruları da kabul edecek şekilde yenilemiştir. AB coğrafi işaretli Birlik dışı ilk ürün Kolombiya kahvesidir. Bunu, dört ürünle Çin, birer ürün ile Hindistan, Tayland ve Vietnam izlemektedir. Başvuruları değerlendirme aşamasında olan diğer ürünler ise Çin, Hindistan, Fas, Andora ve Türkiye orijinlidir. Bu kapsamda Türkiye'den "Antep Baklavası" ve "Aydın İnciri", AB Gıda Kalite Sistemi'nden coğrafi işaret tescili almak için başvurusunu yapmıştır. Bu çalışmada AB ve Türkiye ile ilgili mevzuat ve veri tabanlarına dayalı olarak mevcut durum, konuyla ilgili terminoloji, başvuru ve kontrol mekanizmaları incelenerek, coğrafi işaretlerin kalkınmadaki potansiyel yeri tartışılmaktadır.

Gıda Kalitesi ,

Tescil ,

Coğrafi İşaret ,

Geleneksel Ürün ,

Yerel Ürün ,

Providing continuity and homogeneity in quality of traditional and local products enables producers to increase their income and consumers to protect themselves besides protection of these products as a cultural heritage. The procedure which is called "geographic indication" during registration of local products differentiates a product from the others through a reference to a given geographical area and proving its originality. Supplying a product to consumers with a registration, indicating that the product belongs to a certain region, is important in terms of, i) making the product different in quality and price, ii) assuring committed features of the product, iii) contributing to its producers and production area through increasing the added value, iv) protecting their producers against fraud. The numbers of geographic indications (GIs), of which efficiency has improved in the protection of small producers and products from small scale, are getting increased day by day thanks to its being a common brand. Turkish legislation regarding the issue has been improved following the EU legislation. Recently, there are some challenges in practice although there are nearly 150 GIs in Turkey. EU registration has been open to applications of the third countries by the amendment of Council Regulation (EC) No 510/2006 since the year 2006. The first product with geographic indication from non-EU countries is had been the Colombian Coffee. It was followed by China with 4 products and India, Thailand Vietnam, each with 1 product. The other products in the evaluation process are originated from China, India, Morocco, Andorra and Turkey. In this context, "Antep Baklavası" and "Aydın İnciri" from Turkey have applied to be registered with GIs in the EU Food Quality Scheme. This study discusses the potential importance of GIs through investigating current status, related terminology, application and control mechanisms based on related legislation and database in both Turkey and EU.

Food Quality, ,

Registration, ,

Geographic Indication, ,

Traditional Product, ,

Local Product ,