Yemen’de bir osmanlı eseri: bekiriye camii

Sana’ çok eski bir şehir olmasına rağmen bu şehrin Eski Çağ tarihi bilinmemektedir. Miladi 530 senesinde Kral Ebrehe zamanında Habeş hâkimiyetine giren şehir, Yukarı Yemen’de önemli bir merkez haline gelmiştir. 570 senesinde Ebrehe’nin oğlu Masruk’un İranlı komutan Vahraz’a yenilmesiyle Sana’ İran hâkimiyetine geçmiş; uzun yıllar İranlı valiler tarafından idare edilmiştir. Şehir, 1174’de Eyyubiler’in, 1229’da Taiz Resulileri’nin, 1456’da Tahirîler’in ve 1507’de de Memluklular’ın eline geçmiştir. Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim’in, 1517 yılında Mısır’ı Memlûk Sultanlarının elinden alması ile Sana’ Osmanlı hâkimiyetine girmiş, ancak, şehir Kanuni Sultan Süleyman zamanında Özdemir Paşa tarafından 1546 yılında fiilen Osmanlı topraklarına katılmıştır. Şehir, sonraki yıllarda zaman zaman bazı imamların hâkimiyetine girmişse de, 1871 yılında Yemen Valiliği’ne tayin edilen Ahmed Muhtar Paşa tarafından yeniden denetim altına alınmıştır. Üç asır süren Osmanlı hâkimiyeti döneminde Sana’ şehrinde büyük imar hareketleri yapılmış; zaman içinde yeni yollar açılıp, yeni yerleşim merkezleri kurulmuş; kervansaraylar, konaklar, camiler, medreseler, kışla ve köprüler inşa edilmiştir. Bekiriye Camii de Osmanlı’nın Yemen’e ilk hâkim oldu-ğu dönemde Sana’da inşa ettiği camiler arasındadır. Bu çalışma kapsamında bir XVI. yüzyıl yapısı olan Bekiriye Camii, bitişiğindeki türbe ve müştemilatının tarihçesi, mimari ve süsleme özellikleri ve sorunları incelenmiş; yapıların sorunlarının giderilmesi için acil ve uzun dönemli bakım ve onarım programları önerilmiştir.

Yemen ,

Sana’ ,

Osmanlı Mimarlığı ,

Bekiriye Camii ,

Osmanlı ,

XVI. yüzyıl ,

Although Sana’ is an old city, its ancient history is unknown. The city, ruled by Ethiopeans in the period of King Ebrehe, in A.D.530, became an important center in Upper Yemen. In 570, with the defeat of Ebrehe’s son Masru by the Persian Commander Vahraz, Sana’ was conquered by Persia and ruled by Persian governors for long years. Sana’ was dominated by Eyyubid in 1174, by Taiz Resulid in 1229, by Tahirid in 1456 and by Memluks in 1507. Ottoman rule in Yemen was started after the victory of Yavuz Selim against Memluk Sultan in 1517. But, the city was actually annexed to Ottoman Empire in 1546 in the period of Süleyman the Magnifient by Özdemir Pasha. In later years, the city wasdominated by some imams from time to time. And the Ottoman ruule was restored again with the appointment of Ahmed Muhtar Pahsa to Yemen governorship in 1871. During the three-century long rule of Ottomans in Sana’, great public improvements were achived; new roads were built, new settling centers were set up, caravansarays, houses, mosques, madrasahs, military barracks and bridges were built. Bekeriye Mosque was among the mosques built in Sana’, in the early period of Ottoman rule in Yemen. In this article, a 16th century cultural heritage, Bekiriye Mosque, the tombs next to it and auxiliary buildings were studied in detail in terms of their history, architectural and decorational features. At the end of the study, some suggestions about long-term maintanence and restoration are made.

Yemen, ,

Sana’, ,

Ottoman Architecture, ,

Bekiriye Mosque, ,

Ottoman, ,

16th century ,