Türkiye selçuklulari döneminde akşehir’de bir sufi: seyyid mahmud hayrânî ve zâviyesi

Anadolu’nun İslâmlaşması sürecinde, farklı bölgelere tesis ettikleri tekke ve zâviyeleriyle, çeşitli tasavvuf ekollerine bağlı sufilerin etkili oldukları bilinmektedir. Bu şahsiyetler, İslâmiyetin tasavvufî boyutunu ön planda tutan öğretileriyle, Anadolu halk İslâmının gelişmesinde ve şekillenmesinde önemli roller oynamışlardır. Bu süreçte Türkiye Selçukluları devri Akşehir’inde yaşayan sûfîlerden biri de Seyyid Mahmud Hayrânî’dir (ö. 6 67-1268). Hayatı, zaviyesi ve bu zaviyeye ait vakıf ile ilgili bilgilere Evliya menâkıbnâmelerinden, Osmanlı tarihlerinden, Başbakanlık Osmanlı arşivinden ve Vakıf kayıt arşivinden ulaşılmaktadır. Mevlânâ ve Hacı Bektâş-ı Veli ile çağdaş olduğu ve onlarla görüştüğü de bilinmektedir. Türbesi halen Akşehir’dedir.
Çalışmamız, Türkiye Selçuklu Anadolu’sundaki bu şahsiyetin hayatı, öğretisi, zaviyesi ve bu zâviyeye ait vakıf üzerine olacaktır.

Seyyid Mahmud Hayrânî ,

Türkiye Selçukluları ,

Akşehir ,

During the Islamisation of Anatolia, it is known that sufis from various echoles are effective with the tekke and zaviyas which they built at the several parts of Anatolia. These characters has played an important roles in the development and shaping of the Anatolian folk Islam with their doctrins putting forward the mysticism of Islam.
In this process, one of the sufis who living at Akşehir of the Turkish Seljukids’ era is Seyyid Mahmud Hayranî. Information from his life, zawiya and the vakıf belonged to his zawiya are available at Evliya Menakıbnames, chronicals of Ottomans, the Archive of the Prime Ministery and the archive of the Vakıf. It is also known that he is contemporaneous with Mevlana and Hacı Bektaş Veli furthermore was in touch with them. His tomb is still in Akşehir. Our study is going to be on this character of Anatolia of Turkey Seljukids, his life, doctrine, and the vakıf belong to his zawiya.

Seyyid Mahmud Hayrânî ,

Turkey Seljuks ,

Akşehir ,