Medine-i urfa şer’iyye sicillerine (204, 205, 218, 225 no’lu) göre urfa kazası’nda vakıflar 1845-1899

Urfa, Fırat Nehri'nin doğusunda ve Mezopotamya topraklarının içinde yer almış tarihî bir şehirdir. Osmanlı Devleti'nin en önemli tarihî kaynaklarından biri de Şer'iyye Sicilleri'dir. Şer'iyye Sicilleri, Osmanlı mahkemelerine gelen davaların tutulmuş olan kayıtlarıdır. Bunlar hem tarihsel, hem hukuksal, hem de sosyolojik olarak önem arz etmekte ve o döneme ışık tutmaktadır. XIX. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda başlayan Batılılaşma ve Tanzimat Dönemi'ndeki yenilikler sonucunda, Kadı'ların yetkileri kısıtlanmıştır. 1845-1899 yılları arasında Urfa'daki vakıfların durumu 204, 205, 218 ve 225 numaralı Urfa Şer'iyye Sicilleri'ne dayalı olarak incelenmiştir. Üzerinde çalışılan Urfa Şer'iyye Sicilleri, vakıflarla ilgili önemli belgelerden meydana gelmektedir. Uygarlığın önemli bir bileşeni olan vakıflar, Osmanlı ülkesinin köklü kurumlarından biri olma özelliğiyle toplumun sosyal, ekonomik, politik ve kültürel alanlarında önemli bir rol oynamıştır. Bu çalışma, Urfa'daki vakıfların tarihine küçük de olsa bir katkı sağlamayı amaçlamıştır.

Urfa ,

Vakıf ,

Vakfiye ,

Kadı Sicili (Şer’iyye Sicili) ,

Osmanlı İmparatorluğu ,

Câmi ,

Urfa is a historical city that is situated in the east of the Euphrates and that is in Mesopotamia. One of the most important historical sources of Ottoman Empire is Judicial Records. These were the registrations of the cases brought to the Ottoman courts. This were important documents, enlightening that period historically, legally and sociologically. In 19th century because of the adopting Westernization started and the innovations in the Period of Tanzimat have restricted the Muslim Judge's (Kadı) authorities in Ottoman Empire. The Waqf situation in Urfa between 1845-1899 has been examined based on the Urfa Court Registers no 204, 205, 218 and 225. The Şer'iyye register of Urfa which is studied on consists of significant documents and they are related to foundation trials. The phenomenon of the foundation (the Waqf ) is one of the civilization components, and it is prestigious institution that has played an important role in the economic, political, social and cultural levels of the Ottoman community. This study aims to add a small contribution to history of the foundations in Urfa.

Urfa, ,

Foundation (Waqf ), ,

Endowment Deeds (Charter of a Waqf ), ,

Judicial Record (Shar’iya Register), ,

Ottoman Empire, ,

Mosque ,