17. ve 18. yüzyıllarda edirne’de vakıf kurucularının toplumsal statülerine ilişkin bazı tespitler

Edirne’de kurulan vakıflar Osmanlı Devleti’nin Rumeli’de Türk-İslam nüfusunun artması ile beraber uygulanan iskân politikası ile yakından ilgilidir. 17. ve 18. yüzyıllarda Edirne’de vakıf kurucularının toplumsal statülerine ilişkin bazı tespitleri konu alan çalışma dört kısımdan oluşmuştur. Çalış-ma, Vakıf Kayıtlar Arşivi’nde bulunan vakfiye kayıtlarının analizine dayanmaktadır. Çalışmanın ilk kısmında 17. ve 18. yüzyıllarda Edirne şehrinde vakıf kurucularının toplumsal statüleri genel olarak ele alınmış; ikinci ve üçüncü kısımlarda bu statüler, ele alınan dönemde Osmanlı toplum yapısı doğrultusunda askerî ve reaya sınıfları başlıkları altında değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler hazırlanan tablolarla da desteklenerek, bu sınıfların yüzdelik dilimler içerisindeki oranları, özellikleri ve farklılıkları dile getirilmiştir. Bu bağlamda her bir sınıf için rastgele seçilmiş bazı örneklere de yer verilmiştir. Dördüncü bölümde ise, vakıf kurucuları menşe’lerine göre kısaca ele alınmış, ayrıca cinsiyetlerine göre de gruplandırılmıştır. Sonuç bölümünde ise, ulaşılan bilgiler ışığında bazı değerlendirmelere yer verilmiştir.

Edirne ,

Vakıf ,

Edirne Vakıfları ,

Statü ,

Toplumsal Statü ,

Pious foundations (waqfs) in Edirne were closely related to the settlement policy of the Ottoman Empire in Rumelia which was applied as a result of the increase in Turkish-Islamic population in the region. This present study confines itself to some of the findings related to the social status of the founders of waqfs in Edirne during the 17th and 18th centuries. This study is based on the analysis of the records of endowment deeds (vakfiyes) in the Archive for Waqf Records. In the first part, social statuses of the waqf founders in Edirne are examined in general terms. Then, in the following two parts these statuses are evaluated under the headings of askeri and reaya within the context of Ottoman social structure. These evaluations are also supported by the charts and the percentage of these classes in the rates of segments, features and differences are mentioned. In this context, some examples chosen at random for each class are given. In the fourth, waqf founders are discussed briefly according to their origins and grouped due to their genders. In the conclusion, some assessments are given in the light of information obtained in this study.

Edirne, ,

Waqf, ,

Waqfs of Edirne, ,

Status, ,

Social Status ,