Sevdalinkalarda türk-boşnak halk kültürünün ortak unsurları

Bosna-Hersek'in 1463 yılında Osmanlılar tarafından fethedilmesiyle birlikte Türkler ile Boşnaklar arasında doğrudan bir kültürel etkileşim başlamıştır. Türk-Boşnak topluluklarının etkileşimi sonucunda Bosna-Hersek'te kitleler halinde İslamlaşma gerçekleşmiştir. İslamiyet'in kabulüyle birlikte Boşnaklar, Türk kültürü ve İslam medeniyetinin havzasına girmişlerdir. Bunun bir sonucu olarak Osmanlı Türkçesi ve dinî-tasavvufî gelenekler, Bosna-Hersek coğrafyasında görülmeye başlanmış ve Osmanlı toplum hayatı, Boşnak kültüründe derin etkiler bırakmıştır. Boşnak Anonim Halk Edebiyatı'nın önemli bir türü olan sevdalinkalarda, bu tesir açıkça görülmektedir. Şekil açısından bazı yönleriyle, türkü ve manilere benzeyen sevdalinkalarda kısaca bir aşk öyküsü anlatılmaktadır. Bir makam eşliğinde ve genellikle bir enstrümanla söylenen sevdalinkalar, Balkan coğrafyasında Boşnaklara has bir türdür. Aynı dilin ağızlarını konuşan Sırp ve Hırvat topluluklarda görülmeyen bu tür, Boşnakların gelenek-görenek, inanç anlayışlarını yansıtmaktadır. Müslüman Boşnakların İslamiyet'i Türkler vasıtasıyla kabul etmesi; özellikle dinî gelenekler, uygulama, tören ve pratiklerini Türk folklorundan almalarını sağlamıştır. Dilleri farklı olsa da Boşnakların halk kültürü ile Anadolu ve Balkanlardaki Türklerin halk kültürü arasında birçok benzerlikler görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türk-Boşnak halk kültürlerinin ortak unsurlarını sevdalinka örneklemiyle ele almaktadır.

Sevdalinka ,

Türk ,

Boşnak ,

Halk Kültürü ,

With the conquest of Bosnia-Herzegovina by Ottoman Empire in 1463, a direct cultural interaction has begun between Bosnians and Turks. As a result of interaction of Turkish-Bosnian communities, massive islamization began in Bosnia-Herzegovina. Along with adopting the Islam, Bosnians got into the mainstream of Turkish Culture and Islamic civilization. As a result of this, Ottoman Turkish, Turkish Culture, religious-mystic traditions started to appear and Turkish culture engraved Bosnian Community. This can be seen in Sevdalinkas which are an important element of Bosnian Anonymous Folk Literature. Shortly, a love story is told in Sevdalinkas, which look like folk songs and ditties in form. Sevdalinkas which are performed in accompany with a mode and generally an instrument is exclusive to Bosnians in Balkan geography. This type which isn't observed in Serbian and Croatian communities speaking the same language dialects reflects Bosnian traditions and faith perceptions. The fact that Muslim Bosnians adopt Islam thanks to Turks led them to imitate Turkish Folklore in proceedings, ceremony, and especially religious traditions. As well as its language is different, there are so many similarities between Bosnian folk culture having the perspective of a Turkish community folk culture from the viewpoint of culture and Anatolian and Balkans Turkish folk Culture. The aim of this study is to discuss the joint elements of Turkish-Bosnian folk cultures through samples in sevdalinkas.

Sevdalinka, ,

Turk, ,

Bosnian, ,

Folk Culture ,