Toplumsal cinsiyet teorisi bağlamında osmanlı-türk musikisi icra mekânlarının kadın icracılar üzerindeki etkisi

Osmanlı
mparatorluunda pek çok ünlü musikiinas Osmanlı sarayında yetimi, bununla birlikte dier musikiinaslar da devamlı surette buradan desteklenmitir. Sarayda padiah huzurunda kurulan musiki meclisleri, konak ve köklerde halk arasında yapılanan ziyafetlere daima örnek tekil etmitir. Söz konusu dönem musikiinaslar açısından incelendii zaman ise; padiah huzurunda yapılan tüm musiki meclislerinin erkek hanende, sazende ve bestekârlardan olutuu görülmektedir. Kadınlardan oluan musiki topluluklarının varlıı kaynaklar dorultusunda tespit edilse de; icra kadınlar arasındaki musiki meclislerinde ve haremde yapılmaktadır.
cra yapılan mekânlar incelendiinde; erkeklerin dı mekânda yaptıkları icraya karı, kadınların iç mekânda musikilerini icra ettikleri görülmekte, musiki ile birlikte gerçekletirilen dans öesinde dansçı cinsiyetinin önemi ortaya çıkmaktadır. Padiah huzurunda yapılan icralarda erkek icracıların bulunması zorunluluu ise; kadın kılıına girmi erkek dansçı olan köçeki karımıza çıkarmaktadır. Kadın dansçı olan çengiler kadınlar arasında mesleklerini sürdürmülerdir. Ancak batılılama dönemi kadına önce evinden çıkıp, dı mekândaki elencelere katılma, daha sonra da bizzat musiki icra etme ansını tanımıtır. Yani 19. yüzyılda icracı cinsiyeti etkisi iç-dı mekân balamında deimese de, kısmen farklı bir boyut kazanmı, ortaya çıkan yeni formlarda kadın kimlii egemen olmu, erkek egemen bir toplumda kadının da müzikal kimliiyle var olması salanmıtır. Bu verileri toplumsal cinsiyet teorisi kapsamında deerlendirdiimizde; mekân tasarımında cinsiyetlerin oynayacaı rolün bir bakıma toplum ve sosyal yapı tarafından belirlendii açıa çıkmaktadır. Koskoff'un; kimlii belirlemede birçok toplumda dier sembolik ikilemlerle balantılı olan cinsiyet kategorileri için dii/erkek, tabiat/kültür (nature/culture), ev içi/ev dıı (domestic/public) eklinde kavramsal kümeler yaratılarak bir çerçeve oluturulması söyleminde olduu gibi, dı mekânda ve padiah önünde erkek egemen hâkimiyet ve erkek merkeziyeti söz konusudur. Bu çalımada Osmanlı dönemindeki musiki ve dans icralarında kadının yeri ve mekânsal tasarımla etkileimi toplumsal cinsiyet teorisi balamında analiz edilecek, veriler görsel olarak da desteklenecektir.

Osmanlı Türk Musikisi’nde Kadın ,

Osmanlı’da Kadın İcra ,

Sarayda Kadın ,

Toplumsal Cinsiyet Teorisi ,

Kadın İcracılar ,

Many of the famous Ottoman palace musikiinas trained, however there have been supported in other musikiinas also by constantly. Established in the presence of the sultan in the palace music councils in mansions and pavilions, as between the people of the feast has always been exemplary. Reviewed in terms of the same period when the musikiinas; sultan in the presence of the male singer of all the music council, composed of sazende and composer is observed. The presence of the music community of women created in accordance detected although the source; performed among women in parliament and harem music are held there. The location was examined executive men in their enforcement against the exterior, the interior of women see that they are performing in their music, music with dance items performed by dancers of the importance of gender is emerging. In the presence of the sultan in the execution of male performer is obliged to have women entered disguised as male dancers (köçek) have met our interests. Female dancers (gengis) have continued their profession among women. However, westernization period before women leave the house and participate in outdoor recreation in the country, then recognize the person has a chance to perform music. So in the 19th century performer gender effect in the context of inner-outer space though it does not change, partly gained a new dimension emerging in new forms of female identity dominated, male-dominated society, women in a musical identity is also being provided. This data, we evaluated under the theory of gender, will play the role of gender in the design of space in a way determined by society and social structure is revealed. In theory of Koskoff; in determining the identity of many communities other symbolic dilemma in connection with the sex categories for female / male, nature / culture (nature / culture), indoor / outdoor (domestic / public) in the form of conceptual clusters to create a framework for the creation of discourse, as outdoors in front of the sultan and centrality in question is male dominated and male dominated. In this paper the Ottoman period, women in music and dance performance in gender theory and spatial interaction in the context of design will be analyzed, the data also will be supported by visual.

Women in the Ottoman Turkish Music, ,

Women in the Palace, ,

Execution Venues Ottoman Women, ,

Gender Theory, ,

Performance of Women. ,