çok taraflılık mı iki taraflılık mı? tercihli ticaret anlaşmalarının uluslararası ticaret sistemiyle ilişkisine dair bir değerlendirme

Günümüz uluslararası ticaret iliskilerinde önemli bir yer tutan Tercihli Ticaret Anlasmalarının sayısında yasanan artıs nedeniyle, uluslararası ticaret sistemi bu anlasmalardan bağımsız düsünülemez olmustur. TTA'ların en önemli özelliği, taraf ülkeler arasında birtakım ayrıcalıklı ticari iliskiler kurarken, üçüncü ülkeleri bu ayrıcalıkların dısında bırakmalarıdır. Bu nedenle, TTA'lar DTÖ çerçevesinde düzenlenen çok taraflı ticaret iliskileri açısından bir tehdit olarak algılanmaktadır. Oysa GATT sisteminin temelini olusturan En Çok Kayırılan Ulus kaidesine aykırı kabul edilen bu anlasmaların DTÖ sistemindeki yerlerinin doğru sekilde saptanması, TTA'ların dünya ticaret sistemi açısından bir tehdit olusturmaktan ziyade, uluslararası ticaretin serbestlesmesini kolaylastıran, sistemle uyumlu, sistemi tamamlayıcı bir unsur olarak önemli bir islevi yerine getirdiklerini göstermektedir. Bu yüzden, TTA'ların çok taraflılıkla uyumlu olup olmadığı sorusuna cevap aramak yerine, bakıs açısını değistirip, aslında çok taraflı sistemin bölgeselcilik ve iki taraflılıkla uyumlu bir sekilde islemesinin zamanının gelip gelmediği sorgulanmalıdır.

Dunya Ticaret Orgutu ,

Uluslararası Ticaret Sistemi ,

Tercihli Ticaret Anlasmaları ,

GATT ,

XXIV. Madde ,

En Cok Kayırılan Ulus Kaydı ,

Anlasmazlıkların Halli Organı ,