Terör ve siyasal partiler: herri batasuna ve batasuna ispanya’ya karşı davası üzerine bir inceleme

Demokratik bir toplumda siyasal partilerin kapatılması özü gereği radikal bir tedbirdir. Ancak buna rağmen bir siyasal partinin yasaklanmasının demokratik bir toplumda tamamen seçenek dışı olduğu da söylenemez. Bir siyasal parti, ülkesinin anayasal düzeninin değiştirilmesini önerebilir ve buna dönük program, tüzük ve eylemlere sahip olabilir. Ancak İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi'ne (İHAM) göre bunun kabul edilebilmesi için; siyasal partinin önerdiği değişikliğin demokrasiyle bağdaşması ve kullandığı araçların da demokratik olması gerekir. Yakın dönemde İHAM tarafından incelenen iki davada – Refah Partisi v. Türkiye, Herri Batasuna ve Batasuna v. İspanya- parti kapatma kararları meşru kabul edilmiştir. Çünkü İHAM'a göre, amaçları demokratik toplumu tahrip etmek olan siyasal partiler, demokrasinin sunduğu imkanlardan yararlanamazlar. İHAM'a göre Herri Batasuna ve Batasuna Partileri, ETA Terör örgütüyle organik ilişkileri nedeniyle kapatılmıştı. Siyaset alanından çıkıp şiddet uygulayan örgütlerle organik ilişkileri olan siyasal partiler, demokratik toplumda yaratacakları risk nedeniyle yasaklamayla karşılaşabilirler. Refah Partisi davası dışında, Türkiye'den giden diğer davalarda ise İHAM, bu ilişkinin Türk makamlarınca net bir şekilde ortaya konulamadığı kanısındadır.

Demokratik Toplum Düzeni ,

İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi ,

İfade Ve Örgütlenme Özgürlüğü ,

Siyasal Partiler ,

Terörizm ,

a democratic society, the banning of political parties is a radical precaution by its very nature. Nevertheless, it cannot be said that banning of a political party is totally not an option in a democratic society. A political party may offer a change in the constitutional order of its country. It may also have a party program, charter and actions devoted to this aim. However, according to the European Court of Human Rights this can only be accepted in the case the change offered by the political party complies with the democracy and the means to be used to achieve this goal are to be democratic tools. In recent years, for two cases examined by the European Court of Human Rights -Welfare Party v. Turkey; Herri Batasuna and Batasuna v. Spain- the decisions on banning of political parties were accepted as legitimate by the Court. That is because of the fact that according to the European Court of Human Rights, the political parties, the aims of which is to destroy the democratic society cannot use the opportunities provided by the democracy itself. According to the European Court of Human Rights, the party Herri Batasuna was closed due to its organic relationship with the terror organization ETA. The political parties which have organic relations with the organizations resorting to violence may be faced with banning due to the risk caused by them in the democratic society. Apart from the Wellfare Party case, the European Court of Human Rights is of the opinion that this relationship could not be established apparently by the Turkish authorities for the other cases sent from Turkey.

Democratic society order, ,

European Court of Human Rights, ,

Freedom of expression and association, ,

Political parties, ,

Terrorism ,