Genel lise ve fen lisesi öğrencilerinin ortaöğretimde fırsat ve imkân eşitliğine yönelik algılarının incelenmesi

Genel ortaöğretim kapsamında bulunmalarına rağmen, genel liselerle fen liseleri arasında yaşanan imkân ve fırsat eşitsizliği problemi eğitim sisteminin içinde bulunduğu en önemli problemlerden biridir. Bu araştırmanın amacı genel liselerle fen lisesi öğrencilerinin okullarında yaşadıkları fırsat ve imkân eşitliği uygulamalarına ilişkin algılarını ortaya çıkarmaktır. Araştırma genel ve fen liselerinde yaşanan fırsat ve imkân eşitliği uygulamalarına ilişkin var olan durumun öğrenci algılarına göre saptanmaya çalışıldığı karşılaştırmalı türden betimsel ve yordayıcı bir çalışmadır. Araştırmada kullanılan “Eğitimde Fırsat ve İmkân Eşitliği Ölçeği” araştırmacı tarafından, kamusal eğitim yükümlülüklerine, alanyazına, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Alanı akademisyen değerlendirmeleri ile araştırma çevresi sosyo-ekonomik özelliklerine dayalı olarak çok yönlü ve geniş bir bakış açısıyla hazırlanmıştır. Araştırma 2011-2012 Öğretim Yılı’nda Erzincan İli Merkez İlçeye bağlı genel liselerle fen lisesinde yürütülmüştür. Araştırma ölçeğinin geliştirilmesi sürecinde, kapsam geçerliği durumunun saptanması amacıyla akademisyen değerlendirmelerine başvurulmuştur. Ölçeğin geliştirilmesi bağlamında ayrıca 173 öğrencinin katılımıyla ön uygulamaya gidilmiştir. Ön uygulama sonucu elde edilen veriler üzerinde geçerlik ve güvenirlik durumunun saptanması amacıyla istatistiksel analizler yapılmıştır. İstatistiksel analizler sonucu ölçeğin çok faktörlü olduğu; faktörlerce açıklanan toplam varyansın ise % 48.807 bulunduğu saptanmıştır. Faktörlere göre Alpha güvenirlik katsayılarının ise .80 ile .88 arasında değiştiği görülmüştür. Araştırma bulguları fen lisesi öğrencilerinin sosyo-ekonomik özelliklerinin ilköğretimde daha fazla dikkate alındığını göstermekte; bu durum fen lisesi öğrencilerine ortaöğretime geçişte önemli avantajlar sağlamakta ve bu öğrenciler avantajlarını fen liselerinde yükseköğretime geçiş yönünde daha çok perçinlemektedirler. Araştırma sonuçlarına göre genel liseler öğrencilerine temel ihtiyaçları doğrultusunda akademik ilerleme imkânları sağlayamamaktadır.

Ortaöğretim ,

fırsat ve imkân eşitliği ,

sosyal adalet ,

genel lise ,

fen lisesi ,

Although both remains in the general secondary education extent, the problem of possibility and opportunity inequality between general high schools and science high schools is one of the most important problems in education system. The aim of this article is to demonstrate the students’ perceptions about the opportunity and possibility equality practices existing in general and science high schools. This research is descriptive and predictive study on comparative type in which the current situation related to opportunity and possibility equality in general and science high schools has been tried to be determined according to the perceptions of students. “The Scale of Opportunity and Possibility Equality in Education” is prepared with a multi faceted and wide view taking into account public education responsibilities, literature, the evaluations of academic personnel in Education Administration and Supervision Science Area, and the socio-economic properties of the research environment. The research is conducted in Erzincan Province’s Central district’s general and science high schools in 2011-2012 Education Year. In the development phase of the research scale, academic staffs’ evaluations are taken into consideration for content validity. In addition, a pre-application is performed with the participation of 173 students for the development of the scale. Statistical analyses are performed on the results of pre-application for validity and reliability. Statistical results showed that the scale is multi-factored; and the total variance described by the factors is 48.807 %. According to the factors, alpha reliability coefficients varied between .80 and .88. The findings of the research indicate that science high school students’ socio-economic properties are taken into more consideration in primary schools; this situation provides important advantages to science high school students in transition to secondary education and these students rivet their advantages in transition to higher education from science high schools. According to research’s results general high schools could not provide academic progress possibilities to their students with respect to their main necessities.

Secondary education, ,

opportunity and possibility equality, ,

social justice, ,

general high school, ,

science high school ,