Vergi kanunlarıyla getirilen düzenlemelerin muhasebe uygulamasına etkisi

Bu çalışma, tarihi süreç içerisinde Türk Muhasebe Sistemine yön veren kanuni düzenlemeleri ve vergi kanunlarıyla getirilen düzenlemelerin tek düzen muhasebe sistemine geçiş öncesi ve sonrası etkisini irdelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca çalışmada tarihi süreç içerisinde bir meslek olarak muhasebeciliğin oluşumunu da incelenmektedir. Tarihi süreç içerisinde muhasebenin gelişimi üç bölüme ayrılarak incelenmiştir. Bunlardan birinci dönem 1850-1925 dönemi, ikinci dönem 1926-1994 dönemi, 1994 sonrası tekdüzen hesap planına geçiş dönemidir. Bu dönemler içerisinde Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu muhasebe hukukunun temel hukuki düzenlemelerini oluşturmaktadır. Her iki kanunda, mükelleflerin tutacakları defterler ve kayıt nizamına ilişkin hükümler bulunmakladır. Bununla birlikte muhasebe sisteminin gelişimi vergi sisteminin gelişimi ile paralellik arz ettiği görülmüştür. 1994 yılında tek düzen hesap planına geçilmesi ile birlikte bilanço usulünde kayıt tutan mükellefler açısından tek bir hesap planı öngörülmüş ve mükelleflerin tüm bu işlemlerini bu hesap planı çerçevesinde kaydetmesi zorunluluğu getirilmiştir. Böylelikle hem mükelleflerin işlemlerinin takibi ve anlaşılırlığı vergi idaresi tarafından sağlanmış hem de vergiye tabi olan işlem ve vergiye tabi olmayan işlemlere ilişkin kayıtların takibi daha kolay hale gelmiştir. Vergi idaresi gelişen süreç içerinde yayınladığı muhasebe sistemi uygulamaları genel tebliğleri ile işletmelerin mali tablolarının oluşturulmasında yönlendirici olmaya devam etmektedir. Ancak tek düzen muhasebe sistemine geçiş döneminde yasal olarak atılması gereken adımların, alınması gerekli önlemlerin, avrupa uygulamasının gerisinden takip edildiği görülmüştür.

Vergi ,

Kanun ,

Muhasebe ,

Etki ,

Tax ,

The purpose of this study is to discuss the legal regulations that influenced the Turkish Accounting System throughout the history, and the effects of regulations in tax laws on the periods before and after the adoption of a uniform accounting system. The study further investigates the emergence of accounting as a profession throughout the history. The development of accounting in history is examined in three periods. The first period is between 1850 and 1925, the second period is between 1926 and 1994, and the third one is post-1994 period when uniform chart of accounts has been implemented. The Turkish Code of Commerce and the Tax Procedure Law constitute the legal basis of the accounting law. Both laws involve provisions concerning account keeping and arrangement of records. Furthermore, it was noted that the accounting system developed in line with the taxation system. Since the adoption of a uniform chart of accounts in 1994, it has been required for tax payers recording on a balance-sheet basis to use a single chart and to record all their transactions within the frame of this accounting area. Thus, tax offices can audit and comprehend tax payers’ transactions more easily, and also distinguish between records subject to taxation and exempt from taxation more easily. The tax administration continues to play a guiding role in enterprises’ establishment of financial statement with general communiqués on accounting system applications. However, it is noted that, in the adoption of a uniform accounting system, our country is behind the European practice in terms of legal steps and measures to be taken.

Law ,

Accounting ,

Effect ,