Hidroelektrik santrallarında kamu ve özel sektörün rolünün değişimi ve yarattığı sorunlar

Dünyada artan enerji talebini karşılamak için fosil yakıtların yakılması çevre sorunlarını artırmaktadır. Bu durum devletleri enerji politikalarını değiştirmeye ve fosil yakıtlı enerji kaynaklarından yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmaya yöneltmiştir. Türkiye'de yenilenebilir enerji kaynaklarından biri hidroelektrik enerjidir. Türkiye'de teknik ve ekonomik olarak değerlendirilebilir hidroelektrik potansiyel 140 milyar kWh olarak hesaplanmaktadır. Bu potansiyelin kamu kaynaklarıyla geliştirilememesi gerekçesiyle, özel sektör imkanlarını kullanarak hidroelektrik enerji gelişimini hızlandırmak hedeflenmiştir. Özellikle 2000 yılından itibaren yasal ve kurumsal düzenlemelerle özel sektör teşvik edilmiştir. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile özel hukuk kurallarına göre faaliyet gösterecek elektrik enerjisi piyasasının kurulması ve işleyişi sağlanırken, HES inşa etmek ve işletmek amacıyla özel şirketler, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nden su kullanım hakkı elde etmektedirler. Bu çalışmada Türkiye'de HES'ler açısından kamu ve özel sektörün rolünün değişimi ve bu değişimin yarattığı sorunların incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla tarihsel olarak HES'lerle ilgili yasal ve kurumsal düzenlemeler ele alınmıştır. Çalışmada, HES'lerde kamu sektörünün yatırım, işletme ve denetim boyutundaki ağırlığının özel sektör lehine azaldığı ve bu durumun planlama, denetim ve çevre açısından sorunlar yarattığı sonucuna varılmıştır.

Hidroelektrik Santral ,

Kamu Sektörü ,

Özel Sektör ,

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ,

Çevresel Sorunlar ,

Burning fossil resources to meet rising energy demand increases environmental problems in the world. This forces nations to shift their energy policies from fossil fuel based systems to renewable methods. Hydropower is one of the renewable energy resources in Turkey. Technically and economically viable hydroelectric potential is calculated 140 billion kWh in Turkey. By reason of being unable to develop this potential with public resources, it is aimed to accelerate the development in hydroelectric potential by activating private sector financial resources. Private sector has been encouraged especially by legal and institutional regulations since 2000. While Energy Market Law Coded 4628 sets up energy market operated by private law rules, private companies get water utilization rights from the General Directorate of State Hydraulic Works to construct and operate hydroelectric power plants. In this study, it is aimed to examine the changing of the role of public and private sector and its problems in terms of hydroelectric power plants in Turkey. With this aim, the legal and institutional regulations are handled. The result of this article is that the decrease of the investment, operation and control power of public sector on behalf of the private sector creates a lot of problems in planning, control and environment.

Hydroelectric Power Plant, ,

Public Sector, ,

Private Sector, ,

General Directorate Of State Hydraulic Works, ,

Environmental Problems ,