Tekke ve zaviyelerin balkanlar’daki rolü ve önemi

Türklerde tarikat ve tarikat kuruculuğu denilince akla gelen ilk kişi, şüphesiz ki Ahmet Yesevi Hazretleri'dir. Ahmet Yesevi, yetiştirdiği müritlerini Anadolu'ya göndermiş ve bu müritler Anadolu'nun manevi mimarları olmuşlardır. Halka arasından Anadolu'ya gelen müritlerin sayısı doksan dokuz bin olarak ifade edilmektedir. Ayrıca bu müritlere Horasan erenleri adı da verilmektedir. Her mürit, Anadolu'nun çeşitli yerlerini mesken tutmuş ve bulundukları yerlerde birer tekke veya dergâh inşa etmiştir. Sadece Anadolu ile sınırlı kalmamış, Balkanlarda da birçok tekke ve zaviye inşa ettirmiştir. Bu mistik kurumların (tekke veya zaviyelerin), bunların kurucuları ve yöneticilerinin (pirlerin, şeyhlerin ve dervişlerin) sadece dinî, sosyal ve kültürel yaşamda değil, aynı zamanda siyasal ve ekonomik hayatın düzenlemesinde, siyasi hudutların genişletilmesinde, elde edilen toprakların işletilmesinde ve buna paralel olarak söz konusu toprakların imar ve iskânında da önemli etkileri olmuştur. Anadolu tarikatları arasında en önemlisi hiç şüphesiz Hacı Bektaş Dergâhı'dır. Anadolu'dan Balkanlar'a, kısmen Mısır'a ve Yakındoğu ülkelerine dek geniş bir coğrafyaya yayılmış olan Alevi Bektaşi dergâhlarının ana merkezi Hacıbektaş'taki Pir Evi'dir. Balkanlarda en fazla taraftar bulan tarikatlar arasında Bektaşilik, Halvetilik ve Mevlevilik yer alır. Balkanlarda zikredilen bu üç tarikata bağlı birçok tekke ve zaviye vardır. İşte bu çalışmada da bu tekke ve zaviyelerin Balkanlardaki rolü ve önemi üzerinde durulacaktır.

Tekke ,

Zaviye ,

Tarikat ,

Ahmet Yesevi ,

Horasan Erenleri ,

Balkanlar ,

Ahmet Yesevi was the founder of the first sect in the history of Turks. Ahmet Yesevi sent his disciples to Anatolia and those disciples became the spiritual architects of Anatolia. The number of the disciples is said to have been ninety nine thousand by the people of Anatolia. Those disciples are also called Khorasan Erens (Saint). Each disciples settled in a different place in Anatolia and they established islamic monestaries and dervish lodges in their places. Just not confined to Anatolia, the Balkans, many dervish lodges were built. Those mystical establishments (islamic monastry and dervish lodge) and their administrators (sheikh and founders) had important roles not only in religious, cultural and social lifes but also in regulating political and economical lifes, in expanding political boundaries, in managing the conquered lands and in the process of their developments. Hadji Bektashi Sect has been undoubtedly the most important sect in Anatolia. Pir Evi (The house of the founder-father) in Hacı bektaş, a small town in the middle of Anatolia has been the main center of Alewi Bektashi Monestries, which spread in all Anatolia, Balkans and partly Egypt and Neareast Countries. The more fans who Balkans sect Bektashi, Halveti and Mevlevi. There are many dervish lodges in the Balkans due to the three sects. Here in this paper will focus on the role and importance of the dervish lodges in Balkans.

,