Tutuklamanın psiko-sosyolojik boyutu

Tutuklama, kişi hürriyetini sınırlandıran, bu nedenle de kaynağını Anayasa ile kanundan alan en ciddi koruma tedbirlerinden birisi olup Ceza Muhakemesi Kanununun 100 ilâ 108‟inci maddeleri arasında düzenlenmiştir. Tutuklama, kişi hürriyetini sınırlandırdığı için maddi koşulları kanunda açıkça belirtilmiştir. ġüpheli veya sanığa isnat edilen suçun niteliğine ve tutuklama nedenlerine rağmen hâkim veya mahkeme tutuklama kararı vermekte tamamen serbesttir. Kanunda tutuklamanın şekli koşulları bulunmakla birlikte hâkim veya mahkemenin takdir hakkını hangi esaslar çerçevesinde kullanacağına ilişkin bir düzenleme yoktur. Bu nedenle hâkim veya mahkemeler aynı gerekçe ile tutuklama veya tutuksuz yargılama kararı vermekte, takdir hakları denetlenememektedir. Oysa hâkim veya mahkemelerin tutuklama kararlarına ilişkin takdir haklarını keyfi kullanmaları önlenmeli ve bunun için gerekli esaslar belirlenmelidir. Hâkimlerin tutuklamaya ilişkin takdir haklarının denetlenmesi için bir kısım esaslara uyulması zorunludur. Hâkim veya 257mahkemelerin tutuklamaya ilişkin takdir yetkisini kullanırken psikososyolojik analiz yapmaları ve bunun sonucuna göre karar vermeleri gerekir. Söz konusu analiz, şüpheli veya sanık ile mağdur ve yakınlarının durumunu, suçun meydana getirdiği sonuçları ve zararları, toplumun bu olaya bakışını ve toplumun adalet duygusunu kapsar. Salt tutuklama nedenlerinin varlığı tutuklama için yeterli olmamalı, bu nedenle de psikososyolojik inceleme yapılmalıdır.

Tutuklama ,

Yargılama ,

Hâkimin Takdiri ,

Psiko-sosyolojik Analiz ,

Koruma Tedbiri ,

Şüpheli ,

Sanık ,

Detention ,

Trial ,

The Judge\'s Discretion ,

Protecting Measures ,

Detention restricts the freedom of people, therefore, it is one of the most serious protecting measures which grows from Constitution and law and enacted by the Criminal Law between 100. and 108. articles. Because detention restricts the freedom of people, financial circumstances are clearly stated in the law. Despite the attribution of the crime accused to a suspect or an accused person and the reason of arrest; a judge or a court is completely free to issue a warrant of arrest. Although there are laws on the conditions of detention, there is no regulation of within which framework will the judge or the court use his/her discretion. Therefore; the judges or the courts issue warrant of arrest or decides on pending trial with the same basis and judicial discretion can not be controlled. Whereas judges or courts should be avoided using their discretion arbitrary while issuing a warrant of arrest and the basis for this should be identified. To control the judges‟ judicial discretion relating to detention, some principles must be followed. Judges and the courts have to make psycho-sociological analysis and have to decide according to the results. The analysis covers the status of suspects, victim and the victim‟s relatives, the results of the crime and the cost that was caused, society‟s view of these events and the sense of social justice. The presence of absolute causes of detention should be insufficient to arrest and therefore psycho-sociological analysis should be made.

Psycho-Sociological Analysis ,

Suspects ,

Accused Person ,