Makale özeti ve diğer detaylar.
2577 sayılı İdari Yargılama Usûlü Kanunu'nun 14 üncü maddesi gereği, dava dilekçesi bazı noktalarda incelenmek zorundadır. Bu inceleme konularına dava şartları denir. Dava şartları sadece davanın başında değil, yargılamanın her aşamasında re'sen aranır. Bunlarda yanlışlık hâlinde 15 inci maddedeki kararlar verilir Kanunda gösterilen ilk inceleme konuları; a) Görev ve yetki, b) İdari merci tecâvüzü, c) Ehliyet, d) İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) Süre aşımı, f) Husûmet ile g) Dilekçenin 3 ve 5 inci maddelere göre düzenlenmesidir. Kanunda gösterilen ilk inceleme konularına ek olarak, kesin hüküm, derdestlik, yargısal denetimi yapılamama gibi hâller de göz önünde tutulmalıdır. İlk inceleme yapılmadan önce açılmış bir dava bulunmalıdır. Bu yüzden mutlaka yargı masrafları yatırılmış olmalıdır. Kanun'un 15 inci maddesi gereği ilk incelemede, herhangi bir noksanlık ve kanuna aykırılık görülmeyen dilekçeler tebligata çıkarılır. Buna karşılık, hâkim, dilekçelerin gerek ilk inceleme esnasında, gerekse esâstan inceleme safhasında dava şartlarını taşımadığını tespit ettiği takdirde 15 inci maddede belirtilen kararları verir. Bunlar, davanın reddi kararı (görev, yetki, ehliyet, kesin ve yürütülmesi gerekli işlem yokluğu hâllerinde); dava dilekçesinin gerçek hasma tebliği (husûmet konusunda hata hâlinde); dilekçenin görevli idare mercie tevdii (idari merci tecâvüzü hâlinde) ve dilekçenin reddi (dilekçenin 3 ve 5 inci maddelere uygun olamaması hâlinde) kararlarıdır. İlk incelemenin 15 gün içinde yapılması zorunludur Hâkim inceleme konularını bu aşamada ve sonraki aşamalarda re'sen araştırmak zorundadır. Mahkemelerin bu konuda farklı kararlar verdiği görülmektedir. İlk İnceleme konularının incelenme sırası ve konuların adedi (dava şartlarının sayısı) yeniden düzenlenmelidir. Kanunda daha esnek bir denetime imkân tanınmalıdır. Dilekçedeki eksiklikler sonradan giderilmiş ise artık dilekçe reddedilmemelidir. Şunu unutmayalım, her zaman "usûl esâsa mukaddemdir." Ancak hiçbir zaman "usûl esâsa fedâ edilmemelidir."
According to the law number 2577 "The Administrative Trial Procedures", case petition is to examine from some of the points. These examination subjects are called the case terms. The case terms shall be considered ex officio not only at the beginning of the case but also at every stage of the proceedings of the case. With regard to the terms of case is decided according to the regulation set forth in Article 15. The first review issues which are depicted in law are: a) the duties and authority, b) violations of the administrative authority, c) being competent to bring a casefile before the court d) executive and definitive transaction which are the subject for administrative proceedings e) Time-out, f) legal dispute g) case petition which is arranged according to the Article 3 and 5. In addition to issues of law indicated the first review, the exact terms (kesin hüküm), once again opened the same case (derdestlik) and no possibility of judicial review in such cases should be considered. The order of review should be re-arranged. A lawsuit must be opened before the first review and the judicial costs must be paid. If in the first examination according to Article 15 of the Law not seen any stution which is aganist law and any deficiency notification, the petitions will be issued the parties. In contrast, if the judges understand during the first examination and during the review stage of the merits of the case which is aganist law and has deficiency notification, they will give decisions which are specified in Article 15. These decisions are the denial of the trial decision (If there is an absence in case terms which are duties and authority, being competent to bring a casefile before the court, executive and definitive transaction which are the subject for administrative proceedings), issuing the case file application to the real parties (in case of error in parties to the case file); issuing the case file application to the administrative authority in charge (if violations is in the administrative authority) and the denial of the petition ( if the case petition which is not arranged according to the Article. The first review must be made within 15 days. The judge should review issues at this stage and later stage. However, the review should be made not very simple. The courts have different decisions on this issue. The first review priority and quantity (number of the case terms) should be revised. More flexible control must be given thorough the law regulations.İf the addressed deficiencies in the case file is later fullfiled , the case file petition should not be rejected again. We don't have to forget that "procedural process comes first before legal basis." However, legal basis never should be sacrificed in favor of procedural process.