Başkanlı parlamenter sistem bağlamında fin hükümet modeli

Türkiye'de siyasi gündemden düşmeyen hükümet sistemi tartışmaları, yeni anayasa çalışmaları sürecinde mevcut durum ve yapılabilecek değişiklikler bağlamında hız kazanacak gibi görünmektedir. Bu süreçte devlet başkanının halk tarafından seçilmesi dolayısıyla Ülkemize örnek olabilecek Fin modelinin incelenmesi önem arz etmektedir. Sırasıyla İsveç ve Rus egemenlikleri altında olmuş ve bağımsızlık sonrasında 1919 ve 1999 Anayasaları olmak üzere iki anayasal deneyim yaşamış olan Finlandiya'da hükümet sistemleri sadece anayasal kurallar ve ilgili mevzuat çerçevesinde değil, siyasi aktörlerin mevzuat yorumları ile de şekillenmiş ve anayasal düzlemde yapılan değişiklikler, yaşayan anayasa uygulamalarının bir neticesi olarak ortaya çıkmıştır. Bu çerçevede 1980'li yıllardan itibaren anayasa değişiklikleri, devlet başkanının yetkilerinin azaltılması yönünde ve sistemin parlamenterleştirilmesi amacına dönük olmuştur. En son 2011'de yapılan değişiklikler de bu amaca hizmet etmekte ve devlet başkanı ile hükümet arasındaki yetki paylaşımını netleştirmektedir. Bu çalışma ile Fin hükümet sistemi 1999 Anayasası ve siyasi uygulamalar çerçevesinde incelenecek ve 2011 yılında yapılan anayasa değişiklikleri de çalışma kapsamında değerlendirilecektir. 1919 Anayasası döneminde devlet başkanının konumu ve Fin hükümet modeli de kısaca ele alınarak 1999 Anayasasıyla yeni hükümet modelinin seçimindeki etkenlerin ortaya konulması ve yeni dönemin anlaşılmasına katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Finlandiya ,

Hükümet sistemleri ,

Yarı başkanlık sistemi ,

Başkanlı parlamenter sistem ,

Halk tarafından seçilen başkan ,

İki başlı yürütme ,

As a topic remained on the political agenda of Turkey, debates on the government systems will gain speed within the context of studies on the new constitution. In this process reviewing the Finnish system would be a model for Turkey because of popularly elected president. In Finland which was under the sway of Sweden and Russia respectively and experienced two constitutional periods of 1919 and 1999, government systems have been shaped not only with the constitutional rules but also interpretation of the existing legislation by political actors. Constitutional amendments in Finland are results of living constitution practices. In this context constitutional amendments made since 1980's are regarding reducing the power of president and parlamentarization of the system. In the context of this process, the distribution of authority between the president and the government is clarified by the 2011 constitutional amendment. In this study, Finnish governmental system will be evaluated within the framework of the 1999 Constitution with political practices and the 2011 constitutional amendment. The position of the president and the governmental system in the period of 1919 Constitution will also be evaluated for understanding the reasons of the choice of the new government system in the 1999 Constitution and providing contribution to the understanding of the new period.

Finland, ,

Government systems, ,

Semi presidential system, ,

Parliamentary system with president, ,

Popularly elected president, ,

Dual executive ,