1982 anayasası döneminde uluslararası antlaşmaların tbmm’de görüşülmesi ve denetimi

Anayasanın 90. maddesine göre, uluslararası antlaşmaların onaylanması Türkiye Büyük Millet Meclisi‟nin onaylamayı bir kanunla uygun bulmasına bağlıdır. Maddede belirtilen istisnalar haricindeki ve Türk kanunlarında değişiklik getiren tüm antlaşmaların onaylanması için uygun bulma kanunu gerekmektedir. Maka-lede uygun bulma kanununa tabi antlaşmaların belirlenmesi, uygun bulma kanu-nu tasarılarının TBMM‟ye sunulması, bunların komisyonlara havale edilmesi ve komisyonlar ile Genel Kurulda görüşülmesi ve uygun bulma kanunu tasarıları üzerinde komisyon ve Genel Kurulun sahip olduğu yetkiler ele alınacaktır. Bu bağlamda, Anayasada uluslararası antlaşmaların anayasaya uygunluğunun yargı-sal denetimine yer verilmediğinden, TBMM‟ye sunulan uygun bulma kanunu tasarılarının siyasi denetimi önem arz etmektedir. Ayrıca 1980-2010 yılları ara-sında kabul edilen uygun bulma kanunlarının konuları, sayısı ve bunların diğer kanunlara oranı ile görüşmelerin niceliği ve niteliğine ilişkin hususlar da ince-lenmiştir. Bunlara ilaveten Anayasanın 90. maddesinin ikinci fıkrası bağlamında TBMM‟ye bilgi amaçlı sunulan antlaşmalar kategorisi, 90. maddenin üçüncü fıkrasında öngörülen uygulama antlaşmaları ile bir yetki kanununa dayanılarak çıkarılan uluslararası antlaşmalar hakkında da bilgi verilmiştir. Son olarak ise uluslararası antlaşmalar konusunda TBMM‟nin etkinliğine değinilmiştir.

Uluslararası Antlaşma ,

Uluslararası Antlaşmaların Siyasi Denetimi ,

Anayasa ,

Türkiye Büyük Millet Meclisi ,

According to the Article 90 of the Turkish Constitution, the ratification of trea-ties shall be subject to adoption by the GNAT by a law approving the ratifica-tion. Other than the exceptional international treaties / agreement which is en-visaged in the article and treaties / agreements resulting in amendments to Turk-ish laws shall be required a law approving the ratification. In this essay; the determining of international treaties / agreements which should be subject to a law approving the ratification, submitting of law bills approving the ratification, its referral to committee, its discussions during the committee and the plenary stage and the powers of committee and the plenary on law bills approving the ratification will be examined. In this context, judicial review of constitutionality of international treaties/agreements wasn‟t regulated in the Constitution, politi-cal control of law bills approving the ratification of international trea-ties/agreements has been an important issue. Besides, subjects and numbers of laws approving the ratification adopted between 1980 and 2010, proportion of these type of laws among the laws and quality and quantity of discussions has been examined. In addition to this, in terms of second paragraph of 90 th article of the Constitution, the international treaties/agreements which are submitted to the GNAT in order to give information about them and implementation agree-ments and treaties/agreements which are depended on the empowering law in the third paragraph of 90 th article of the Constitution has been taken into con-sideration. Finally it has been dealt with efficiency of the GNAT during the adoption of law bills approving the ratification.

International Treaty/Agreement, ,

Political Control Of International Treaty/Agreement, ,

The Turkish Constitution, ,

The Grand National Assembly Of Turkey, ,

The Turkish Parliament ,