Makale özeti ve diğer detaylar.
Yunus Emre’nin ne zaman ve nerede doğduğu kesin olarak belli değildir. 13. yüzyılın büyük mutasavvıfı Yunus Emre’nin edebiyat ve dil tarihimizde önemli yeri vardır. Halkı doğru yola çağıran Yunus Emre barışın, sevginin, cömertliğin, kardeşliğin, deyim yerindeyse insanlığın timsali olmuştur. Bu yönü ile Yunus’un şiirlerini okuyanlar ondan büyük zevk almışlardır. Öyle ki Yunus Emre yedi yüz yılı aşkın bir zamandır sadece bu topraklarda değil evrensel anlamda bütün dünyada sevilerek okunmaktadır. Bu durum Yunus’un şiirlerinin iç yapısıyla ilgilidir. Türkistan’dan Anadolu’ya gelen Türkler, büyük bir kültür ve medeniyeti Anadolu sahasına taşımış oldular. Türk yazı dilinin tarihî gelişimi içerisinde Karahanlı Türkçesinden sonra Batı Türkçesi teşekkül etmeye başlamıştır. Batı Türkçesinin ilk dönemini Eski Türkiye Türkçesi (Eski Anadolu Türkçesi) oluşturur. Türkistan’dan Anadolu’ya gelen Türklerin büyük çoğunluğunu Oğuzlar oluşturduğu için bu devir Türkçesine Oğuz Türkçesi de denilmiştir. Bu yazıda Yunus Emre divanında geçen Türkçe İslami terimler üzerinde durulmuştur. Şunu hatırdan çıkarmamak gerekir ki Yunus Emre’nin halk tarafından çok sevilip okunmasının en önemli sebeplerinden biri onun sade, arı ve anlaşılır bir dil kullanmış olmasıdır. Yunus Emre’nin söyledikleri ilk defa onun tarafından söylenmiş sözler değildir elbette. Fakat Yunus Emre’nin söyleyiş tarzı ve yolu halkın söyleyişi ve duyuşu ile yakınlık göstermektedir. Yunus Emre herkesin koyla kolay anlayamayacağı Arapça veya Farsça dinî terimleri çok güzel Türkçe karşılıklarla dile getirmiştir. Çalışmada söz konusu dinî terimler sınıflandırılarak muhakemeye tabi tutulmuştur.
We don’t certainly know when and where Yunus Emre was born. Yunus Emre, who is a very important sufi poet of the 13th century, has an important place in the history of Turkish language and literature. Yunus Emre, who preached the right way to the people, became the representative of peace, love, generosity, friendship, in other words, humanity. When read from this point of view his poetry is a source of pleasure for the readers. Such that, Yunus Emre has been read for more than seven hundred years not only in Anatolia but also all around the world with great pleasure. This is due to the structure of Yunus Emre’s poems. Turks that came from Turkistan to Anatolia established a great culture and civilization in Anatolia. In the historical development of Turkish written language Western Turkish has come into being after Karahanlı Turkish. Old Anatolian Turkish constitutes the first period of Western Turkish. In this article Turkish Islamic terms in the Diwan of Yunus Emre are analyzed. It should not be forgotten that Yunus Emre has been read with pleasure due to the fact that he used pure, comprehensible Turkish in his poems. Although what he said was not that original, his style was close to that of the folk. Yunus Emre found good Turkish synonyms for the Arabic and Persian religious terms which were difficult for many to understand. In this study we have compared Turkish Islamic terms with others.