Xix. yüzyıl antepli mutasavvıf şair mahremî ve divanında hakiki aşk ve hakiki sevgili tezahürleri

Bu araştırma, XIX. yüzyılda Antep’te yaşayan ve bugüne kadar üzerinde bilimsel bir çalışma yapılmayan mutasavvıf şâir Mahremî ve Divanı’ndaki hakikî aşk ve hakikî sevgilinin, şiirlerine yansıması hakkındadır. Çalışmada önce şairin hayatı ortaya konmuş, sonra Divan’ının şekil ve üslup özellikleri incelenerek şiirlerindeki hakikî aşk ve hakikî sevgili hakkındaki düşünceleri tespit edilmiştir. Mahremî, dinî-tasavvufî edebiyat geleneği içinde kaleme aldığı şiirlerinde, samimi olarak inandığı fikirleri çevresine yaymak ve içindeki coşkun duyguları, lirizmle dışa vurmak gayesiyle sade ve anlaşılır şiirler söylemiştir. Allah aşkını, peygamber ve Ehl-i Beyt sevgisini, tevhid akidesini, varlık düşüncesini, vahdet-i vücut felsefesini, dinî akideleri, nefis mücadelesini ifade için, şiiri bir vasıta olarak kullanmıştır. Hemen bütün şiirlerinde tesadüf edilen hakikî aşk vurgusu, mensubu olduğu tarikat ve yaşayışıyla ilgilidir. İlhamı ve şairlik yeteneğini tarikat mensubiyetinin emrine veren Mahremî’nin şiirlerinde tasavvuf sisteminin hemen bütün ıstılahlarına rastlamak mümkündür. Şairin tasavvufî duyuşu söze dönüştürdüğü beyitler, hem anlam hem de ahenk bakımından tekke edebiyatının muhteva ve söyleyişine uygundur. Şiirlerinde tasavvufî duygu ve düşüncelerin dışında başka konulara yer vermeyen Mahremî, ilahî aşkın nihai hedefine ulaşmasında nefis terbiyesinin aşması gereken merhalelerini konu alan manzumeler kaleme almıştır. Mahremî’nin her şiiri ya doğrudan ya da dolaylı olarak tasavvufla ilgilidir. Aşk babında söylenen her söz ve kavram ilahi aşkın çeşitli derecelerdeki karşılıklarıdır. İnançlı birisi olarak içinden geldiği gibi,duygularını şiirlerine yansıtmıştır. İlahî aşkın lirik yönü, şiirlerinin tamamında görülür. Tasavvufî terbiye ve adabı şiirlerine konu etmiştir

Mahremî ,

Mutasavvıf ,

Divan şiiri ,

Gaziantep. ,

A Sufi Poet Mahremi of Gaziantep Who Lived in Gaziantep in The 19th Century And His Work His Thoughts About Real Love And Real Beloved This work is about the real love and real beloved in the poems published in the divan of a sufi poet Mahremi of Gaziantep who lived in Gaziantep in the 19th century, about whom no research has been done so far. First of all, the life of the poet was touched, then by analyzing the form and the style of his work his thoughts about real love and real beloved were going to determined. Mahremî wrote his poems in the traditional sufi religious literature. He wrote his poems in a plain and understandable poems with the aims of spreading his ideas in which he believed in a sincere way to his environment. He used his poems to explain love of God, love of prophet and Ehl-i Beyt, unity treatment, the philosphy of unity of entities (vahdet-i vücut), the idea of existence, religious treatments, and the struggle of wishes. The emphasis of real love seen almost in his all poems is related to his life and tarikat. It is possible to encounter to his all ıstılah of sufism system in all his poetry. The couplets he wrote which he transformed sufi senses into the words is convenient to sufi literature and content from the aspect of meaning and harmony. Mahremî didn’t give place to another subjects except sufi senses and ideas. He wrote the proses about sufi path in order that the divine love reaches to its final aim. Every poem of Mahremî is related to Sufism in direct or indirect way. Every word said with the meaning of love is related to divine love. He reflected his emotions to his poems as a religious man. The lyrical aspect of divine love is seen in his all poems. He reflected the sufi ethic and manner to his poems.

Mahremî, ,

Sofist poet, ,

Divan, ,

Gaziantep. ,