üç dostun birlikte meşki: nev’î, bâkî ve muradî’nin nazireleşmeleri

Mecmualar edebiyat tarihine, edebiyatın gelişimine, bizatihi edebiyatın kendisine ve toplumdaki yansımasına ışık tutar. Ortak edebiyat zevkinin aynası konumunda olan eserlerdir. Biz edebiyat tarihine yansımamış birçok bilgi ve belgeyi onlardan alırız. Nazire, edebiyattaki meşki karşılar. Divan edebiyatında şairin yetişmesinde önemli rol oynayan uygulamaların başında meşk geleneği gelir. Şairler, nazire sayesinde dile ve geleneğin bütün üsluplarına aşina olurlar. Bir tür egzersiz görünen nazire sayesinde herhangi bir şairin şairlik serüvenini takip edebildiğimiz gibi bir bütün olarak şiirin gelişimini, aşamalarını da takip edebiliriz. Bâkî ve Nev’î aynı dönemde yaşamış, eğitim öğretimleri ve şairlik serüvenleri aynı çevrede geçmiş iki dost şairdir. Şairlik açısından verimli oldukları dönemde kendisi de divan tertip edecek kadar şiirleri bulunan Sultan III. Murad hükümdardır. Bu üç şairin biri birilerinin şiirlerine nazireleri vardır. Çalışmamızda bir mecmuadan hareketle adı geçen şairlerin yazdıkları nazireleri ve nazirelerinin boyutları ele alınacaktır. Ayrıca Nev’î ve Muradî divanları üzerine yapılan çalışmalarda yer almayan kimi şiirler de ilk defa bu yazımızda kendisine yer bulacaktır. Kaynaklar nazire kavramını geniş bir yelpazede değerlendirmektedirler. Aynı durum incelenen mecmuada da karşımıza çıkmıştır. Derleyenin nazire gösterdiği metinlerin bu geniş yelpazenin neresine düştüğünü de okuyucu ile paylaşmak istedik. Bu amaçla nazire gösterilen şiirleri belli başlıklar altında işlemeyi uygun bulduk. Nazire yazan ve kendisine nazire yazılan şairleri belirterek zemin şiir ile nazirenin boyutlarını ortaya koymaya çalıştık.

Mecmua ,

Nazire ,

Nevî ,

Mecmuas (anthologies) shed light on the history and development of literature and the literature itself and its reflection in the society. They are the mirrors of the common literary taste. We can gather from them lots of information and documents which are not visible in the history of literature. Nazire (the art of becoming an expert through imitation) corresponds with meşk (exercise) in literature. Meşk is the leading tradition of the exercises that have played an important role in the training of a poet. Poets get familiar with all the styles of tradition and language thanks to nazire. Thanks to nazire, which seems to be a type of exercise, we can trace the poetic adventure of any poet as well as the steps of the development of poetry as a whole. Bâkî and Nev’î lived in the same period, and they were two friends who underwent the same process of education, training and poetic adventure. In the period when they were fruitful in terms of poesy, Sultan Murat III was the king who proved to be capable of writing poems similar to divans. In addition, some poets who are not in the studies on the divans Nev’î and Muradî will find a place for themselves in this piece of writing for the first time. The sources evaluate the term nazire in a large scale. The same situation is encountered in the magazine examined. We wanted to share to which part of this large array the texts that the editor used nazire fit. For this purpose, we found it appropriate to scrutinize the poems used as nazire under certain titles. We tried to put forward the dimensions of emulated poem and nazire by pointing out the poets who write nazire and the ones who are written nazire for.

Mecmua, ,

Nazire, ,

Nevî, ,

Bâkî ,