Türkçede üçüncü kişide kişi ve sayi özelliklerinin onarim tabanli incelenmesi

Sözdizim kuramında [kişi] ve [sayı] özelliklerinin demet özellikler biçiminde bulunduğunu belirten görüşe karşın (Chomsky, 1995, 2000, 2004), bu özelliklerin ayrık özellikler olduğunu öne süren görüşler de bulunmaktadır (Sigurðsson, 2004; Baker, 2008; Nevins, 2011, vd.). [kişi] ve [sayı] özellikleri arasındaki bu ayrımın yanı sıra, [kişi] özelliği içerisinde de bir hiyerarşik yapılanmanın bulunduğu, dillerarası görünüme bakıldığında, 1/2>3 biçiminde bir [kişi] hiyerarşisinin bulunduğu belirtilmektedir (Benveniste, 1966; Silverstein, 1985; Carminati, 2005; Bianchi, 2006). Bu çalışmada, Türkçede, üçüncü kişideki [kişi] ve [sayı] özelliklerinin ayrık özellikler olup olmadığının onarım stratejisi üzerinden belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, çalışmanın bulguları, Aygüneş (2012, 2013)’te yer alan verilerle bir araya getirilerek, ikinci bir analiz gerçekleştirilmiştir. Bu analizde, birinci kişi ile üçüncü kişi arasında kişi ve sayı kategorisinde onarım sürecine yansıyan farklılıkların belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada 70 katılımcı yer almıştır. Katılımcılara BelÖ (Belirleyici Öbeği) ile Zo başı (Zaman Başı) arasında kişi, sayı ve hem kişi hem sayı kategorilerinde birden uyumsuzluğun bulunduğu üç tümce biçimi sunulmuş ve katılımcılardan bu tümceleri onarmaları istenmiştir. Çalışma sonucunda, katılımcıların uyumsuzluk içeren tümceleri daha büyük oranda BelÖ’ye göre onardıkları ve onarım sürecine sözcük dizilişinin bir etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir. Dahası, üçüncü kişide kişi ve sayı kategorilerindeki uyumsuzlukların onarımında farklılığın olduğu görülmüştür. Bu bulgu [kişi] ve [sayı] özelliklerinin ayrık özellikler olduğunu öne süren görüşlerle de uyumludur. Ayrıca bu çalışmanın verileri, Aygüneş (2012, 2013)’te yer alan verilerle bir araya getirildiğinde, birinci kişi ile üçüncü kişi arasında onarım sürecine yansıyan bir farklılığın olduğu, bu farklılığın ise, sayı kategorisinden kaynaklandığı belirlenmiştir. Birinci kişide sayı kategorisi BelÖ ve Zo başıyla benzer oranda etkileşime girerken, üçüncü kişide sayı kategorisinin daha büyük oranda BelÖ ile etkileşime girdiği görülmektedir. Bu durum, üçüncü kişinin özellikle sayı kategorisi açısından birinci kişiden farklılaştığını göstermektedir. 

kişi ve sayı özellikleri ,

üçüncü kişi ,

uyum ,

onarım ,

 In syntactic theory, one line of reasoning holds that [person] and [number] features are in the form of bundle features (Chomsky, 1995, 2000, 2004), while there are also views supporting the split features argument (Sigurðsson, 2004; Baker, 2008; Nevins, 2011, et al.). In addition to this distinction between [person] and [number] features, it is argued that there is also a hierarchical structure within the [person] feature and considering the cross-linguistic perspective, there is a 1/2>3 [person] hierarchy (Benveniste, 1966; Silverstein, 1985; Carminati, 2005; Bianchi, 2006). The present study aims to understand whether [person] and [number] features of third person in Turkish are split features or not through the repair strategy. Furthermore, the data collected in this study have been combined with that of Aygüneş (2012, 2013) and a second analysis was performed. The aim of this analysis was to identify the differences reflected to the repair process in person and number categories of the first and third person. Seventy participants took part in the study. The participants were presented with three sentence types including person, number, and both person and number mismatches between DP (Determiner Phrase) and To head (Tense Head) and were asked to correct these sentences. The results revealed that participants repaired sentences containing mismatch on the basis of the DP at a higher rate and word order did not influence the repair process. Moreover, a difference was observed in the repair of mismatches in the person and number categories in the third person. This finding is line with the argument that [person] and [number] are split features. When the present data were combined with data from Aygüneş (2012, 2013), a difference was observed between first and third person in the repair process, which stems from the number category. While the number category interacted with DP and To head at a similar rate in the first person, it interacted with the DP at a higher rate in the third person. This indicates that the third person differs from the first person, particularly in terms of the number category. 

person and number features, ,

third person, ,

agreement, ,

repair ,