Türkçe'de konuşma zamanı, olay zamanı ve referans zamanı ilişkileri

Sözceleme kuramına göre dil, bir bireyin “ben, şimdi, burada” ekseninde gerçekleştirdiği bir etkinliktir. Bütün dilsel üretimler konuşucuya göre belirlenen bir “şimdi”de gerçekleşir. Dille ifade edilen olay, olgu ya da durumlar da bu “şimdi”ye göre konumlanan bir geçmişte ya da bir gelecekte yer alabilir. Bir olay konuşma zamanından önce (geçmiş zaman), konuşma zamanından sonra (gelecek zaman) ve konuşma zamanında (şimdi) gerçekleşebilir. Alman filozofu Hans Reichenbach konuşma ve olay zamanı kavramlarına ek olarak özellikle birleşik zamanlı çekimlerde görülen “referans zamanı” kavramını geliştirmiştir. Buna göre her dilde konuşma (K), olay (O) ve referans zamanı (R) arasında, o dilin zaman kategorilerine göre çeşitli ilişkiler olabilir. Bu yazıda Türkçe’deki zaman biçimbirimleri dikkate alınarak bu üç zaman noktası arasındaki ilişkiler incelenmiştir.

Konuşma zamanı ,

Referans zamanı ,

Olay zamanı ,

According to theory of enonciation, language is an activity that an individual performs in “I, now, here” axis. All linguistic productions are take place in “now” whics is determined relative to speaker. Events, facts or instances, which are espressed by language, are in past or future that are positioned relative to speaking time, “now”. An event may happens before speaking time, after speaking time and in speaking time. In addition to speaking and event time concepts, Hans Reichenbach, German philosopher, introduced a concept, called “reference time”. So, various relationships may be specified between speaking time (S), event time (E) and reference time (R) in all languages and these relationships bases on tenses of language in question. In this paper, was examined the relationsships between these three time points by regarding to Turkish tense morphemes.

Speaking time ,

Reference time ,

Event time ,