Türkçe öğretmen adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar

İngilizce “metaphor” sözcüğüne karşılık gelen ve Türkçede mecaz, benzetme, eğretileme gibi farklı kavramların yerine kullanılan metafor, son dönemlerde nitel araştırmaların en önemli veri toplama araçlarından birini oluşturmaktadır. Metafor, dilin sembolik amaçlı kullanımına bağlı olarak bir kavram veya durumu başka bir kavramla, bir durumla ifade etme biçiminde tanımlanabilir. Metaforlar üzerine, sosyal bilimlerin değişik disiplinlerinde 1980’lerden beri çok sayıda araştırma yapılmıştır. Araştırmaların bir kısmı eğitim ile ilgilidir. Eğitimde metaforlardan planlama, eğitim programı geliştirme, öğrenmeyi teşvik etme ve yaratıcı düşünceyi geliştirmede yararlanılabilir. Ayrıca öğretmen ve öğretmen adaylarının mesleki algılarını belirlemede de metaforlardan yararlanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, dil öğretimini meslek edinecek olan Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin oluşturdukları metaforları toplamak ve toplanan metaforları çeşitli kategoriler altında sınıflandırarak Türkçe öğretmeni adaylarının algılama biçimlerini ortaya koymaktır. Çalışmada veriler, nitel araştırmaya dayalı olarak önce içerik analizi ile değerlendirilmiş, daha sonra baskın kategoriye sahip gruplara ki-kare testi uygulanmıştır. Çalışmada ortaya çıkan sonuç, Türkçe öğretmeni adaylarının çoğunlukla öğretmeni bilgi kaynağı, öğrenciyi de bilgi alıcı olarak gördükleri şeklindedir. Bir diğer önemli sonuç ise Türkçe öğretmeni adaylarının bir kısmının öğretmeni üretici ve biçimlendirici; öğrenciyi de üretilen ve biçimlendirilen olarak görmesidir. Araştırmada belirtilen bulgular doğrultusunda Türkçe öğretmeni adaylarının geçmişten gelen yaşantılarına bağlı olarak aldıkları eğitimin onları modern eğitim anlayışına yöneltici nitelikte olmadığı söylenebilir.

Metafor ,

Türkçe öğretmeni adayları ,

Öğretmen ,

Öğrenci ,

The English word “metaphor” which is used for different concepts like metaphor and imitation in Turkish has become one of the most important data collection methods in qualitative researches lately. Metaphor can be described as a concept expressing a concept or a situation with an other concept or situation, which is dependent on the use of tongue for a symbolic purpose. In different disciplines of social sciences, there had been many researches on metaphors since 1980’s. Some of these researches are connected with education. Metaphors can be beneficial on planning, developing curriculum, encouraging learning and improving creative thinking in education. In addition, metaphors are benefited in determination of the professional perceptions of the teachers and the student teachers’. The aim of this study is to gather the metaphors, which are formed by Turkish teacher candidates’ perceptions towards “teacher” and “student” concepts whose occupation will be language teaching and to reveal the kinds of perception ways by classifying the gathered metaphors under various categories. The data of this study is firstly evaluated by the content analysis based on the qualitative research and then chi-square test is applied to the groups of the dominant category. The result revealed in this study is the fact that Turkish teacher candidates are mostly considering the teacher as a source of knowledge and the student as a receiver of knowledge. Another important result is that a part of Turkish teacher candidates is considering the teacher as a producer and shaper and the student as being produced and shaped. In the direction of the stated findings of the research, it can be said that the education Turkish teacher candidates are receiving dependent on their experiences from the past is not orienting them to a modern understanding of education

Metaphor, ,

Turkish teacher candidates, ,

Teacher, ,

Student. ,