Türk ninnilerine işlevsel yaklaşim

Anonim halk şiiri türlerinden biri olan ninniler, çocukları uyutmak, ağladıklarında susturmak, rahatlatmak için genellikle anneler tarafından söylenen ezgili sözlerdir. Bugüne kadar ninni türünü tanımlayan, biçim ve içerik özelliklerini ortaya koyan, sınıflandıran, örneklerini tanıtan pek çok çalışma yapılmıştır. Bununla birlikte türün icra edildiği ortamı göz önünde bulundurarak fonksiyonel özelliklerini ele alan çalışmalar ise oldukça yetersizdir. Bu tarz çalışmaların, türlerin farklı özelliklerinin de ortaya çıkartılmasında yardımcı olacağı bir gerçektir. Geçmişten günümüze kültürümüzde mevcut olan ninniler, ilk bakışta söylenmesi kolay, basit, kısa türler gibi görünmektedir. Oysaki ninniler işlevleri bakımından incelendiğinde bunların çocuğu sakinleştiren, anne ile bebek arasındaki iletişimi ve uyumu kuvvetlendiren, çocuğa kazandırılmak istenen birtakım değerlerle ilgili ilk mesajları içeren, ayrıca annenin günlük yaşamda ifade edemediği duygu ve düşüncelerini sergileyen derin anlamlı ürünler olduğu görülmektedir. Dolayısıyla ninniler, hem çocuk gelişimi üzerindeki olumlu etkileri hem de annenin ya da ninnileri söyleyen diğer kadınların iç dünyasını yansıtması açısından mutlaka üzerinde durulmalıdır. Bu düşünceden hareketle makalemizde ninniler, işlevsel halkbilimi yöntemiyle ele alınıp incelenmiştir. Bugüne kadar yazıya aktarılmış örnek metinlerden yola çıkılarak söz konusu türün “çocuk”, “anne”, dolayısıyla “aile ve toplum” üzerindeki etkileri açıklanmıştır. Tüm bu özelliklerinden yola çıkılarak ninnilerin aile ve toplum yaşamındaki önemi belirlenmeye çalışılmıştır. İncelemelerimiz sonucunda ise ninnilerin kültürel değerlerimizin korunup aktarılması bağlamında okul öncesi çocuk eğitiminde mutlaka kullanılması gerektiği, ayrıca “anne-çocuk” ve “anne-toplum” ilişkisinin belirlenmesinde araştırmacılara yardımcı olacağı tespit edilmiştir. 

Anonim halk şiiri ,

Türk halk ninnileri ,

sözlü gelenek ,

işlevsel halkbilimi yöntemi ,

çocuk ve anne ,

„Ninni‟s, which is one of anonymous folk poetry, are formed melodic words which is usually used by mothers to get them sleep, when they cry to make them silence and calm. There have been so many studies which is categorized, acquaint and describe type of lullaby so far. However the studies which consider the environment in which it is performed and the studies that it is approached with functional properties are not satisfied at all. It is a fact that the functional studies would be helpful to detect variety of the types. Prima facie, lullabies which we have in our culture from past to present seem such a short type, simple and so easy to sing. Whereas, when lullabies are analyzed in terms of functions, it has been shown that lullabies make kids calm, it makes strong connection and harmony between mother and kids, it has first message which has values to be gained, and also it is profound products which exhibit feeling and thoughts that cannot be expressed by mothers in their daily life. So, lullabies are product should be emphasized to both reflect inside mother or whoever sing lullabies and positive effects on children‟s development. Act on this belief, lullabies have been examined with functional folklore method in this article. It has been clarified on its reflection to „child‟, „mother‟ also „family and society‟ with simple text which is wrote down. It has been tried to determine how important lullabies are on family and social life with whole its features. Result of research, though, it has been identified that lullabies exactly should be used on early childhood education through protect and hand down our culture and it would be helpful for researchers to determine relation of „mother-society‟ and „mother-child‟. 

Anonymous folk poetry, ,

Turkish folk lullabies, ,

oral tradition, ,

functional folklore theory, ,

child and mother ,