Trabzon metropoliti hrisantos’un paris konferansı’na sunduğu muhtıranın tenkidi

Osmanlı Devleti 30 Ekim 1918'de imzaladığı geçici ateşkes antlaşması Mondros Mütarekesi ile I. Dünya Savaşından çekilmişti. İtilaf Devletleri 18 Ocak 1919 tarihinde toplanan Paris Konferansı ile Osmanlı Devleti'nin de içinde yer aldığı mağlup devletlerin imzalayacakları kalıcı barış antlaşması görüşmelerini başlatmışlardı. Bunu fırsat bilen Osmanlı gayrimüslimleri harekete geçerek seçtikleri temsilcilerini Paris'e gönderip Osmanlı coğrafyasında bağımsız devlet kurmak üzere siyasi girişimlerde bulunmuşlardı. Bunlardan birisi de Doğu Karadeniz bölgesinde Pontus Devleti kurmak için Paris'e gönderilen Trabzon Metropoliti Hrisantos idi. Hrisantos 2 Mayıs 1919 tarihinde Paris Konferansına sunduğu bir muhtıra ile Doğu Karadeniz bölgesinde kurulmasını istediği Pontus Devleti talebinin siyasi ve demografik gerekçelerini oluşturmaya çalışmıştı. Bu muhtıra daha sonra konuya ilişkin yapılacak yayınlarda referans olarak kullanılacak temel belgelerden biri olacaktır. Bu makalede, Hrisantos'un Paris Konferansı'na sunduğu ve aynı tarihle yayımlanan muhtıra ve ekleri değerlendirilerek burada yer alan veriler dönemin objektif belgeleriyle karşılaştırılmış, hem muhtıranın kendi içindeki tutarsızlıklar, hem de siyasi beklentiler nedeniyle çarpıtılmış/tahrif edilmiş veriler ortaya çıkarılmıştır.

Pontus ,

Trabzon ,

Hrisantos ,

Paris Konferansı ,

Signing the temporary Armistice of Montreux, the Ottoman Empire quit the WWI. In the Paris Peace Conference, January 18 1919, the Allies initiated negotiations for a permanent peace treaty to be signed by the defeated countries including the Ottoman Empire. To take advantage of this, the Ottoman non-moslem minorities sent their representatives to the conference in order to seek political support for their ambitions to declare their independence within the Empire's territory. One of these representatives was the Trabzon Metropolitan Hrisantos. In his memorandum, he argued political and demographic grounds of the idea of establishing a separate state of the Kingdom of Pontos in the eastern part of the Black Sea. This memorandum was intended to be as one of the basic referential documents for their future plans and activities. Comparing and contrasting it with other more reliable, objective and unbiased documents of that period, this paper deals with the unconformities, distorted and altered information and ideas this memorandum included.

Pontos, ,

Trabzon, ,

Hrisantos, ,

Paris Conference ,