Tatar türkçesi ağızlarında gelecek zaman

Tatar Türkçesi ağızlarında gelecek zaman anlamı -ır, -açaq, -ası, - maq, -ğalaq biçimlerinde gerçekleşir.-ır gelecek zaman biçimi bütün ağızlarda kullanılır ve bundan dolayı diyalektler sisteminin çekirdek unsurlarından sayılır. -ası, -açaq, -maq, -ğalaq biçimleri bütün özel sistemlerde de mevcut değildir. Mesela, -ası, -açak gelecek zaman biçimleri sadece Orta diyalektin bazı ağızları için hastır. Buna rağmen bu biçimler onun önemli tasnifî özelliklerinden sayılırlar. Tatar Türkçesinin diyalektler sisteminin dışında bu izoglos Oğuz dillerini kapsar. -maq, -ğalaq biçimlerinin izoglosu Baraba ağızlarında yer alır. Yukarıda anılan gelecek zaman biçimlerin kullanılmasıyla Baraba ağzı bir taraftan Kazak Türkçesine (-mak), diğer taraftan Sibirya'daki Türk lehçelerine (-ğalak) çok benzer. Mişer ağızlarında gelecek zamanın yegâne biçimi olarak -ır biçimi kullanılır. Mişer diyalektinin bir modele uygunluğu bu biçimin çekilişinde de korunur. Bu bakımdan diğer Kıpçak lehçelerine benzer.

Çekirdek Unsurlar ,

Diyalektler Sistemi ,

Orta Diyalekt ,

İzoglos ,

Mişer Diyalekti ,

The plan of Future tense in Tatar dialect language is realized by forms with –yr/-ыр, –achak-ачак, -asy/-асы, –mak/-мак, –galak/- галак. Future tense with –yr/-ыр is represented in all dialects. Therefore it is the core element of the diasystem. For example, forms with –asy/-асы, –achak/–ачак, –mak/-мак, -galak/-галак are represented not in specific systems. For example, forms of Future tense with -asy/-асы, –achak/ –ачак are typical only for some subdialects of the middle (dialect of Kazan Tatars) dialect. Nevertheless, these forms are the significant and distinctive features of them. Outside the Tatar dialect language system this isogloss contains Oguz languages. Isogloss of forms with –mak/-мак and –galak/-галак are located only in Baraba dialects. According to the usage the given forms of Future tense the Baraba dialect reveals the definite likeness with Kazakh language (forms with -–mak/-мак) from one hand, and with the neighbor Siberian-Turkic languages (-galak/-галак ) from the other one. The only form of Future tense in Mishar dialect is the form with - yr/-ыр. Mishar dialect also keeps the strict sameness in conjugation of this form. In this case it brings together with other Kipchak languages.

Core Element, ,

Diasystem, ,

Middle Dialect, ,

Isogloss, ,

Mishar Dialect ,