Tanzimat’tan cumhuriyet’e değişen moda anlayışının edebiyata yansımaları (1860–1923)

Osmanlı İmparatorluğu’nun Batılılaşma çabasının resmî başlangıcı olan Tanzimat Fermanı’nın ilânıyla ülke sathında topyekûn bir değişim dönemi başlar. Böylece, sosyal, siyasal ve kültürel alanlarda yeni birtakım uygulamalar meydana gelir. Bunların başında ise toplumun çok daha hızlı ve kolay bir biçimde ayak uydurduğu şekille ilgili değişimler gelmektedir. Özellikle kadın ve erkeklerin giyim kuşamında Avrupaî bir tarzın ortaya çıkması çok uzun sürmez. Sokaktaki görünümlerin değişmeye başlaması edebî metinlerde de hemen yer bulur. Bu değişim öncelikle alafranga ve alaturka terimlerini doğurur. Bu sebeple, Tanzimat Edebiyatı’nın başlangıcından itibaren yazılmış roman, öykü ve sohbet türlerindeki eserlerde alafranga insan tasvirlerine çok sık rastlanır. Bu çalışmada 1860’dan 1923’e kadar geçen dönemdeki kılık-kıyafet değişimi çeşitli edebî metin örnekleri aracılığıyla ele alınarak sosyal hayattaki değişimin edebiyata yansımaları ortaya konulacak ve edebiyatın sosyal tarih araştırmalarına nasıl yardımcı olabileceği sorusunun cevabı aranacaktır.

Tanzimat ,

Edebiyat ve moda ,

Türk edebiyatında Batılı kılık kıyafet ,

Avrupaî görünüm ,

Tanzimat ,

The aim of this study is to reveal the reflections in the Turkish literature of the changing fashion trends in the Ottoman empire, especially in Istanbul, from the Tanzimat to Republic. The literature shows the life. In that case, it has been focused on the novels, stories and memories. Particularly, it has been used literary works published in the later 19th and early 20th century. Appearance of women and men changed fastly in the Ottoman empire towards the end of the 19th century. After 1860s Ottoman- Turkish women begun to make-up and use cosmetics and wear dress of European style. Also men wore jacket, trousers and fez. They had different moustaches. In this study, it will be showed that how the literature reflects the real life and helps to the researches of the social history. In addition to this, it has been attempted to unearth the reflections of the social changes to the literary works. In this present study, it will be examined the literary works published between 1860 and 1923.

Literature and fashion ,

European style ,

Fashion of European in Turkish literature ,