Sāsānilerde askeri teşkilat, silah teknolojisi ve savaş stratejileri

Yazarlar :

Öğr. Gör. Dr. Ulaş Töre SİVRİOĞLU ,

Yazar kurumları :

Balıkesir Üniversitesi¹

Görüntülenme :

736

DOI :

Özet Türkçe :

Sāsāniler (224-651) dört asır boyunca Romalıların en tehlikeli düşmanları olmuşlardır. Buna karşın Sāsānilerin, antik çağların savaş standartlarını tamamen değiştiren askeri reformları, Roma-Bizans İmparatorluğu tarafından da örnek alınmıştır. Bu etkilenme neticesinde Romalıların da artık süvari sınıflarına daha fazla önem verdikleri görülmektedir. Benzer şekilde Sāsānilerin de silah teknolojisi, askerî teçhizat ve taktikler konusunda kısmen Romalılardan ve daha ziyade Orta Asya’daki Türk kavimlerinden etkilendikleri görülmektedir. Özellikle süvari sınıfının gelişiminde ve ağır zırhlı süvari birliklerinin kurulmasında Sāsāniler Orta Asya ordularını örnek almışlardır. Bu açıdan bakıldığında Sāsānilerin Akdeniz havzası ile Orta Asya steplerinin askeri birikimini bir sentez haline getirdikleri görülmektedir. Kültürlerin karşılıklı etkileşimi neticesinde Geç Antik Çağ ve Erken Orta Çağ periyodunda, Ön Asya’da uzun ve yakın menzilli silahları aynı anda kullanabilen kompozit süvari birlikleri ortaya çıkmıştır. Sāsāniler, askeri birlikler, savaş stratejileri ve silah teknolojisinde yaptıkları yenilikler haricinde karmaşık bir askeri-bürokratik sınıf oluşturmaları, ordularında din adamlarını görevlendirmeleri ve yaptıkları savaşlarda dinsel propagandaya önem vermeleriyle de Ortaçağ’daki savaş anlayışının ideolojik açıdan öncüleri olmuşlardır. Sāsāni başrahipleri olan Mobedan-ı Mobedler askeri-idarî konularda etkin bir rol oynamışlardır. Sāsānilerin askerî sistemleri, askeri bürokrasileri, casusluk ve posta teşkilatları vb gibi lojistik kurumları sonraki asırlarda İran ve çevresini yöneten Abbasî, Büveyhî, Gazneli, Selçuklu, gibi hanedanlara da örnek olmuştur. Nitekim Pehlevicenin askerî terminolojisinin İran’ı fetheden Müslüman Araplar ve sonraki Türk-İslâm devletlerince de büyük ölçüde benimsenmesi bu etkileşimin doğrudan göstergesidir.

Anahtar kelimeler :

Sāsāni Devleti ,

askerî teşkilat ,

silah teknolojisi ,

Özet İngilizce :

Sassanids (224-651) have been the most potent foes of Roman Empire more than four centuries. On the contrary, their cutting edge and breakthrough innovations have been inspired by both Roman Empire and Byzantine. As a result of that influence, Romans have begun to give much importance to cavalry class more than any time in the course of Roman Empire. Yet, Sassanids have been militarily influenced by Turkish clans who have been living in the area of Mediterranean and middle Asia prairies, in terms of war tactics and rmed forces.Especially,in development of cavalry class and in foundation of heavy armored cavalry legions; Sassanids have exampled middle Asian military organizations. As a consequence of cultural integrations during late antique age and early medieval era, both long distant weapons and short distant weapons have emerged in the area of frontal Asian districts. Additionally, Sassanids have been highly developed Empire in comparison with it’s time. Except for their armed forces, strategies of war, innovations in manufacturing weapons; Sassanids have also had jumbled military – bureaucracy class. For instance; they have appointed clergy class to the army and due to the fact that they have given importance to religious provocations during war time, they have occurred principles of war at the age of Medieval Era in terms of ideology. Archbishops of Sassanids namely Mobedan-ı Mobeds have played key points in both military and political issues. Military system of Sassanids, martial bureaucracies , spying and their postal service organizations have been influenced and inspired by Persians (present time Iran ) and those who were rulers of thesurroundings of Iran’s called; Abbasid, Buwayhid, Seljuks, Ghaznavids. Furthermore; both fundamentals of military organizations of the Sassanids and their military jargon have been mostly accepted by further conqueror governments; for instance, Turkish Muslim governments and Muslim Arabs. All in all, martial innovations and developments of Sassanid have also nimpacted on it’s own language by providing new terms in terminology of weaponry; Lately, Arabic Muslim and Muslim Turkish governments have also adopted those terms to their own languages that it shows that integration of martial terms in

Anahtar kelimeler :