Sovyetlerden günümüze kazakistan’da eğitim politikaları

1854’ten itibaren Rus hakimiyetine giren Kazak topraklarına kısa sürede yoğun bir Rus göçü olmuştur. Çarlık devrinden günümüze, Kazakistan’daki Rus nüfusunun yoğunluğu Kazakistan’ı diğer Türk Cumhuriyetlerinden farklı kılmış ve Kazaklar hem Çarlık devrinde hem de Sovyet devrinde Ruslaştırma politikalarından daha çok etkilenmişlerdir. Ruslar Çarlık devrinden itibaren hakimiyetleri altındaki Türklerin ana dillerini eğitim alanında ikinci plana itip Rusçanın etkisini artırma konusunda çeşitli politikalar izlemişlerdir. Bu konuda somut adımların atılması 1917’den sonra, yani Çarlık rejiminin yıkılmasıyla yetmiş küsur yıl sürecek Sovyet devrinin başlamasından itibaren olmuştur. Sovyetlerin dağılmasının ardından Kazakistan 16 Aralık 1991’de bağımsızlığına kavuşmuştur ancak Kazak Türkçesinin eğitim alanında etkisinin artması 2000’li yıllardan itibaren olmuştur. Günümüzde, Kazakistan Anayasasında devletin resmî dili olan Kazak dili ile Rusçanın eşit derecede kullanılmasına izin verilmesi ve devletin Kazakistan’daki azınlıkların dillerini de koruyup geliştirmekle sorumlu olması, Kazakistan’da Kazak Türkçesi için halen bir tehdit unsuru durumundadır. Bu makalede, Kazak Türkçesinin yazı dili haline getirilmesinden günümüze kadar Kazakistan’da uygulanan Kazak dili eğitimi politikaları ele alınmıştır.

Kazaklar ,

Alfabe ,

Kazak Türkçesi ,

Kazak Dili Eğitimi ,

Sovyetler Birliği Eğitim Politikası ,

After the year 1854, when the Kazakh land was occupied by Russians, huge numbers of Russian people started to migrate to this land. From the period of Tsardom until now Kazakhstan has gained a different condition apart from other Turkic nations because of the density of Russians in the population. As a result of this situation Kazakhs have been the most affected people by the policies of Russianization in both the Tzardom period and Soviet regime. From the Tzardom period Russians steadily followed a policy that aimed to increase the power of Russian language in education and make Kazakhs put their own native language aside. But the most influential steps to reach this goal were taken after the year 1917, when the Tsar’s regime collapsed. Although Kazakhstan gained its independence on December 16th, 1991 after the dissolution of the USSR, the effectiveness of their own language in education began to increase especially after 2000. At the present day in the constitution of Kazakhstan it is allowed to use the official Kazakh language or Russian as well. Furthermore the state is responsible to protect the minorities’ languages. These two factors are still threats to the improvement of Kazakh language. In this article educational policies, carried out in Kazakhstan from the time when Kazakh language became a literary language until today, are examined.

Kazakhs, ,

Kazakh language education, ,

the Soviet Union Educational Policy, ,

Kazakh Turkish, ,

Alphabet. ,