âşık paşazâde’nin tevârih-i âl-i osmân adlı eserine göre türklerde yer adı verme geleneği

Yer adları araştırması dilbilimin önemli bir kolunu teşkil etmektedir. Yer adları bilimi (Toponymy) adı verilen bu bilim, tarih, folklor ve coğrafya gibi bilimlere yardımcı olmaktadır. Yer adları iskân tarihi açısından tarihçiler ve dilciler için bir kılavuzdur. Bugün üzerinde yaşadığımız Anadolu coğrafyasında pek çok millet egemen olmuştur. Buraya en son egemen olan devletler, yerleşim yerlerine kendilerince yeni adlar vermeye başlamışlardır. Kimi zaman yörenin eski adını kendi diyalektlerine uydurmuşlar kimi zaman da buralara yeni adlar vermişlerdir. Anadolu coğrafyasının en son hâkimi olan Türkler de çeşitli yöreleri yeniden adlandırmışlardır. Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurulmasıyla birlikte, iktisadi, coğrafi, askerî ve siyasi nedenlerden dolayı anayurtları Orta Asya'dan kafileler hâlinde, Anadolu'ya göçen Oğuz boyları yerleştikleri bölgelere kendilerine has adlar vermeye başlamışlardır. Anadolu coğrafyasına Türklerin verdiği adları incelemek noktasında başvurulması gereken en önemli eserler, dönemin tarihini anlatan tarihî kaynaklardır. Bu kaynakların en önemlilerinden biri de Âşık Paşazâde tarafından kaleme alınan Tevârih-i Âl-i Osman adlı eserlerdir. Bu eser, anonim tarihlerin bir yana bırakıldığında tarih türünün ilk eseri olması dolayısıyla önemlidir ve bu nedenle çalışmamıza konu olmuştur.

Âşık Paşazâde ,

Tevârih-i Âl-i Osman ,

Yer Adı Verme ,

Gelenek ,

The research of place names consititues an important part of Turkish culture and linguistics. This science named toponomy helps other fields of science such as history, folklore and geography. Names of places are a guide to historians and linguists in terms of history of settlements. Many a nation has ruled over Anatolia in which we now reside. The governments who last had control of Anatolia began to name where they inhabited. Sometimes they harmonized the old names with their dialects and sometimes they devised a new name. Turks, who were the last rulers of Anatolia, also renamed various territories due to the financial, geographic, military and political reasons. With the foundation of Anatolian Seljuk Empire in Anatolia the Oghuz Turks who migrated to Anatolia from their homeland Middle Asia in groups, began to specifically name the places where they had settled. The most important pieces of work that should be resorted to while the names the Turks gave to parts of Anatolia are being examined,are sources that study the history of that period. One of the most significant of these sources is the work called Tevarih-i Al-i Osman by Âşık Paşazâde.

Aşik Paşazâde, ,

Tevarih-İ Al-İ Osman, ,

Naming a Place, ,

Tradition ,