şiir mecmualarının kaynakları üzerine

Mecmualar, Osmanlı okur-yazarları arasında özellikle 16. ve 17. yüzyıllarda moda olmuş bir edebî üretim biçimidir. Bu tür eserlerin şekil, içerik özellikleri ve tertip biçimleri için geleneğin belirlediği herhangi bir ölçüt bulunmamaktadır. Son derece sistematik bir şekilde tertip edilmiş mecmualarla birlikte farklı ilgi alanlarına ait birbirinden bağımsız bilgilerin son derece düzensiz bir biçimde kaydedildiği mecmualar da mevcuttur. Bu şekilde herhangi bir ölçüte bağlı olmaksızın tertip edilen mecmuaların tanımlanması, sınıflandırılması, incelenmesi, hatta bunlara ilişkin bir inceleme yönteminin geliştirilmesi başlı başına bir problem durumundadır. Bunlardan başka farklı bilimsel disiplinlerin ilgi alanlarına giren metinlerin/kayıtların günümüz okuyucusuna nasıl aktarılacağı ve bu bilgilerin güvenilir olup olmadıkları meseleleri de konuyla ilgili başlıca sorunlardandır. Bu makalede şiir mecmuaları merkeze alınarak sınırlı ölçekteki malzeme üzerinden bir mecmua mürettibinin eserini oluştururken ne tür kaynaklardan yararlandığı araştırılmaya çalışılacaktır. Mecmuaların içerdikleri bilgiler bakımından güvensiz eserler olduğu yolundaki yaygın kanı bu tür bir araştırmayı gerekli kılmaktadır. Mecmualardan yararlanılarak hazırlanmış kimi çalışmalarda eserdeki bilgilerin araştırmacıları yanlışlığa sürüklemesi bu kanaatin oluşmasında etkili olmuştur. Mecmuaların oluşum sürecinde, sözlü gelenekte dolaşıma girmiş olan malzemenin de etkin bir şekilde kullanılmış olması bu tür yanlışlıkların en önemli nedenlerindendir. Ancak bu noktada bütün mecmuaların aynı şekilde değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ayrıca üzerinde durulması gereken bir konudur. Meselenin bu boyutunun araştırılması, mecmuaların edebiyat araştırmalarındaki işlevselliği üzerinde yeniden düşünmeyi gerekli kılacaktır.

mecmua ,

şiir ,

biyografi ,

The magazines are kind of literature production fashioned especially in 16th and 17th century among Ottoman literates. There are no criteria determined by tradition for content, shape features and form of order. There are also magazines having irregularly recorded independent information from different area of interest together with systematically organized magazines. It is individually problem to define, classify, examine and even develop a method for examination of the magazines organized without depending on any criteria. Except for these, the problems related to this issue also include how inform today’s readers of the texts/records from different area of interest of scientific disciplines, and whether or not such information is reliable. In this article, we try to understand from what kind of sources we benefit while creating a work of magazine arranger on material in limited scale by centralizing the poem magazines. It is necessary to make this kind of research because of common opinion that magazines are unreliable works in terms of information in it. Misleading the researcher from the works in some studies which has been prepared by utilizing magazines is effective in creation of this opinion. The most important reason of this mistake is that the material in circulation in verbal traditional is effectively used during the preparation of magazines. However it is another issue whether or not we assess all magazines in the same way in this point. The research of this dimension of the issue requires us to rethink on functionality of literature researches of the magazines.

magazine (poetry periodical), ,

poetry, ,

biography, ,

resource of information, ,

reliability of information ,