şeyhülislam yahya takipçisi bir şair: yümnî ve divanı

Divan edebiyatı geleneğinde yetişmiş, kaynaklarda ve kendi eserlerinde hayatları hakkında kesin bilgilere sahip olunamayan sayısız şair bulunmaktadır. Birçoğu hakkındaki bilgiler, sadece kendi yazdıkları şiirlerde kullandıkları mahlasları ile yine bu şiirlerde hayatları ve yaşadıkları dönemlere ait verdikleri bazı bilgiler ve bunlardan yola çıkılarak yapılan tahminlerle sınırlıdır. Bugün için hayatı hakkındaki bilinenler, divanındaki bazı şiirlerindeki bilgilerle sınırlı olan şairlerden biri de Yümnî'dir. Şimdilik elimizde Yümnî Divanı'nın tek yazma nüshası bulunmaktadır. Bu nüshada doğum yeri ve tarihi, ailesi, eğitimi vb. gibi şairin hayatı hakkında herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak yazmış olduğu kasidelerden ve bazı gazellerden, yaşadığı döneme ait birtakım bilgilere ulaşmak mümkündür. Bu nazım şekillerinde şairin, dönemin padişahı IV. Murat ile dönemin şeyhülislamı Yahya Efendi'den bahsederek onları övmesi, bu iki şahsiyetle aynı dönemde yaşadığını göstermektedir. Yümnî'nin yaşadığı dönem hakkında ipucu veren bu bilgi, şimdilik onun hayatı hakkında kesinlik arz eden eldeki en önemli bilgidir. Edebî yönden kendisine Şeyhülislam Yahya'yı örnek alan Yümnî, şiirlerinin büyük bir çoğunluğunu âşıkane ve rindane bir tarzda yazmıştır. Bu dünyanın geçiciliği, dünya nimetlerinden faydalanılması gerektiği fikrini de şiirlerinde işlemiş; birçok divan şairi gibi kaba sofulara çatmaktan da geri durmamıştır. Şair bu duyguları sade bir dille samimi bir tarzda ifade etmeyi başarmıştır. Bu çalışmada eldeki Divan'ından hareketle Yümnî'nin hayatı ve yaşadığı dönem hakkında birtakım değerlendirme ve tahminlerde bulunulmuş, bu Divan'ın şekil ve muhteva özellikleri üzerinde durulmuştur.

Divan edebiyatı ,

XVII. yüzyıl ,

Yümnî ,

Divan ,

There are numerous poets who trained in the tradition of Divan Literature and with no definitein formation in there source sand in their own works about their lives. The information about many of them is limited with aliases that they used only in their own poem sand some information given about their lives and peirods they lived in those poem sand estimates on the basis of these. One of the poets whose life is known today is limited with the information about some poems of his divan is Yümni. For now, we have a single writing copy of Yümni Divan. In this copy, there is no information about the poet's life, such as. date and place of the his birth, his family, education and so on. However, some information can be reached about the perod he lived via his written eulogies and ghazals. In these verse forms, the poet's mentioning and praising about Sultan IV. Murat and Şeyhülislam Yahya Efendi shows that he lived in the same period with them. This information that gives clues about the lives of Yümni's period is now the most important information at hand. Following the example of Seyhülislam Yahya Yümni in literary terms, Yümni wrote the vast majority of his poems in the style of amorous and rindane. He took place the idea of the transience of the world and the need of using of blessings of the world in his poems and like many concil poets, he criticized the rude religious people. The poet has succeeded in expressing these feelings in a plain language and friendly manner. In this study, some evaluation and estimates were made about the life and period of Yümni with the help of his Divan and focused on the properties of form and content of this Divan.

Divan Literature, ,

XVII. century, ,

Yümni, ,

Divan ,