Reşadiye yöresinde yas geleneği

Bu makale Reşadiye yöresinde yas geleneğinin anlam ve uygulamalarının ortaya çıkarmış olduğu sözlü kültürün incelenmesine yönelik bir çalışmadır. Reşadiye yöresinde yaşlılarla birebir görüşme ve gözlem yapılarak, sözlü olarak yaşatılan yas geleneği ile ilgili dizelerin yazılı belge haline getirilmesi amacıyla saha çalışması yapılmıştır. 65–75 yaş aralığında beş katılımcı ile yapılan yüz yüze görüşmelerle toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre askerlik, gurbet ve ölüm olaylarına ilişkin ağıt söyleme ritüelinin canlı bir şekilde devam ettiği görülmektedir. Kültür, ‘toplumun yaşam tarzı olarak tanımlanmaktadır.’Böyle bir tanımlama her toplumun kendine özgü kültürü olduğunu ifade etmektedir. Görülüyor ki her yönüyle kültür toplumları birbirinden ayıran temel faktörlerden birisidir. Kültürün hem değişimci hem de gelenekçi olması doğasında vardır. Cemaatçi veya cemiyetçi toplumlarda genellikle kültürün değişimci kimliğini yazılı kültür, gelenekçi kimliğini ise sözlü kültür oluşturmaktadır. Gelenekselci toplumlarda gelişmiş toplumlara göre yazılı kültürden sözlü kültür daha etkilidir. Sözlü kültürün etkin olduğu gelenekçi toplumlarda değişime karşı gelenekçi refleks daha güçlüdür. Toplumlardaki gelenekçi yapı ne kadar güçlü olursa olsun değişimin etkisi ve sözlü kültürün kayıt altına alınmaması dolayısıyla kültürün yapısında büyük kayıplar yaşanmaktadır. Sözlü kültürdeki kayıpları dünyadaki teknolojik ve iktisadi gelişmelerin daha da hızlandırdığı tüm yönleriyle görülmektedir. Hem bu eksendeki gelişmeler hem de kültürlerin etkin ve beklenmedik ortamlarda karşılaşmaları ve kültürlerin birbirlerine etki etme çabaları sözlü kültürü yazılı kültüre göre daha derinden olumsuz etkilemektedir. Yani gelenekçi kültür böyle bir etkileşime kendisini hazırlayamadığı için yapısından çok şey kaybetmektedir.

Yas ,

Ölüm ,

Ayrılık ,

Gurbet ,

This article focused on oral culture which the meaning and rituals of mourning traditions brought about. By one on one interviews and observations, the fieldwork has been done in order to put the verses, which is maintained orally, in writing. The datum collected participants whom ages varying between 65-75 by one on one interviews were analyzed by content analysis. In the light of the research the elegizing rituals on recruitment, absence from home and death has been continuing livingly. Culture defined as way of life. Such definition means that every society has its own culture. As it is seen the culture separate societies from each other with all respect. Culture is naturally both changes and traditional. In communitarian societies the changing side of culture is written culture and the traditional one is oral culture. The oral culture is more effective in traditional societies than developed societies. In The traditionist societies the reflex against chance is more powerful. How powerful the traditionalist structure in societies, the effect of oral culture and the fact that oral culture hasn’t been written there has been great damages in Culture. As it is clearly seen the technological and economic developments fasten the loss in oral culture. Both active and unpredictable environments and cultural developments in this axis and cultures encounter each other's efforts to influence profoundly negative impact on oral than written culture. So the traditional culture not prepare itself such an interaction loses a lot.

mourning, ,

death, ,

separation, ,

absence from home ,