Osmanlı’dan cumhuriyete geçişte yahudilerin türkiye cumhuriyeti devleti’ne uyum süreci: (moiz kohen örneği)

Yahudilerin Anadolu’daki Türklerle ilk temasları Osmanlının Bursa’yı almalarıyla başlamıştır. Böylece Anadolu’daki Yahudiler, 13. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’ne dahil olmuşlardır. Bununla birlikte, Osmanlı Devleti’ne 14. yüzyıl itibariyle Avrupa’dan Yahudi göçleri başlamış; Yahudilerin bu göçleri yaşadıkları bölgelerdeki zulümden kurtulmak için 15. yüzyıl boyunca da devam etmiştir. Bu süreçte Yahudiler genellikle Osmanlı Devleti’ne adaptasyon sorunu yaşamamışlardır. Osmanlı’nın millet sistemi içerisinde kendilerine yeni bir cemaat tanımı bulan ve yasal düzenlemelerle karşılanan Yahudiler, dinlerini, dillerini, gelenek ve göreneklerini yüzyıllar boyunca rahatça yaşamışlardır. Osmanlı son yüzyıllarında bütün dünyayı etkisi altına alan milliyetçilik akımının olumsuz etkileriyle uğraşmak zorunda kalmıştır. Milliyetçilik akımı özellikle Balkanlardan başlayarak tüm İmparatorluğu etkisi altına almıştır. Bu yüzyıllarda milletleşme sürecini tamamlayan azınlıklar, yavaş yavaş ayaklanarak bağımsızlıklarını elde etmeye başlamışlardır. Osmanlı’nın son yüzyılında bile diğer gayrimüslimlerin aksine Yahudiler, Rum ve Ermeni toplumları gibi devlet aleyhine ayaklanmamışlardır. Bunun yanısıra birçok Yahudi Milli Mücadele boyunca ve yeni devletin kurulma aşamasında devlete başkaldırmamış, isyan etmemişlerdir. Bu süreçte yeni bir Türk devletinin kuruluşu; Yahudilerin ve Yahudi entelektüellerin zihinlerinde; yeni devlete nasıl adapte olacakları, nasıl yaşayacakları sorusunu getirmişti. Bu soruyu en gerçekçi şekilde formüle eden Yahudilerden birisi, belki de en iyisi, Moiz Kohen’dir. Kohen, yeni kurulacak Türk Devleti’nde bir Yahudi nasıl var olabilir ve nasıl yer alır sorusunu akılcı bir şekilde formüle edebilmiştir.

Moiz Kohen ,

Yahudi ,

Türkiye Cumhuriyeti Devleti ,

Osmanlı Devleti ,

Adaptasyon ,

The contact between the Jewish community and the Turkish people in Anatolia has started when the Ottomans conquered Bursa. By this way, the Jews in Anatolia were included in the Ottoman State by the 13th century. Moreover, beginning from the 14th century, Jews had started to migrate to the Ottoman State from Europe; aiming to escape from the violence in their homeland, these migrations had continued throughout the 15th century. In these periods, the Jews had generally no difficulty in adapting to the OttomanState. The Jews, who confronted with new legal system and who found new community definition in the nation system of the Ottomans, had comfortably lived for centuries preserving their religion, language, traditions and customs. In the last centuries, the OttomanState had to deal with the negative effects of the nationalism that affected the whole world. A stream of nationalism, from the Balkans in particular affected the whole empire. In this centuries, many minorities that completed a process of nationalism started to revolt against the Ottoman State step by step. Unlike nonmuslims like Rum and Armenian communities, they did not revolt against the State, even in the last century. Additionally, many Jews did not rise against the newly established state during the National Struggle. In this process of the establishment of the new Turkish state, how the Jews would adapt and live within the new state was questioned by Jewish intellectuals. It was Moiz Kohen who proposed one of the best formulations for this question, may be the best. Kohen could rationally formulate how a Jew could exist and take place in the Turkish state.

Moiz Kohen, ,

Jewish, ,

Turkish Republic, ,

Ottoman Empire, ,

Adaptation ,