Orhun yazitlarinda anlama ve anlatma becerileri

Türk dilinin bilinen en eski yazılı kaynaklarından biri olan Orhun Yazıtları, Türk kültürü, tarihi, yaşantısı hakkında bilgi veren bengü taşlardır. Bilge Kağan, Költigin ve Vezir Tonyukuk ağzından Türk milletinin o dönemde öteki millet ve kavimlerle yaptıkları savaşların, mücadelelerin anlatıldığı, Türk milletinin bekası için birtakım uyarılar içeren, Türk askeri geleneği, hükümdarlık anlayışı, devlet düzeni, Türk tarihi, kültür ve geleneği hakkında çeşitli bilgilere ulaşmamızı sağlayan Orhun Yazıtları hitabet niteliğinde yazılmış metinlerdir. Günümüzden yaklaşık 13 asır önce yazılmış olan bu eser gerek cümle yapısı, gerek kullanılan fiil ve kelimeler bakımından günümüz Türkçesinin temeline sahiptir. Yazıtların sahip olduğu işlek dil özellikleri geçmişten günümüze kadar dikkat çekmiş ve üzerinde çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Yapılan bu çalışmalar içinde doğrudan dil eğitimi ve öğretimi üzerine bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada ise yazıtlar dört temel dil becerisi yönünden incelenmiş olup yazıtlarda başvurulan anlama ve anlatma becerileri üzerinde durulmuştur. Anlama becerilerinden olan okuma ve dinleme ile anlatma becerilerinden olan konuşma ve yazma becerisine ait olan kelimeler tespit edilerek Orhun Yazıtları anlama ve anlatma becerileri bakımından incelenmiştir. Bu çalışma betimsel bir çalışma olup tarama modeli kullanarak yapılmıştır. Tarama sırasında yazıtlarda geçen anlama ve anlatma becerilerine ait kavram/kelime-kelime gruplarına ulaşılmaya çalışmıştır. Tespit edilen kavram/kelime-kelime grupları okuma, dinleme, konuşma, yazma alt kategorilerine göre sınıflandırılarak içerik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen verilere göre Orhun Yazıtları oluşturulurken anlama ve anlatma becerilerine başvurulduğu tespit edilmiştir.

Orhun Yazıtları ,

Anlama Becerileri ,

Anlatma Becerileri ,

Orkhon Inscriptions are the oldest known written sources of Turkic writing and they are bengi-stones which give information on Turkish culture, history and way of life. They were written in oratorical style. They consist of information given by Bilge Khagan, Kul Tigin and Vizier Tonyukuk on wars fought by the Turks against other tribes and clans; their advices and warnings relating to the survival of Turkish peoples. They enable us to reach information about Turkish military tradition, Turks’ perception of sovereignty, state organization, Turkish history, culture and customs. These inscriptions, which dated back thirteen centuries, are basis of modern Turkish in terms of sentence structure, usage of verbs and words. There have been various studies on language characteristics of Orkhon Inscriptions, but no studies were made directly on language education and training. In this study, these inscriptions are analyzed in terms of four basic language skills; comprehension and narrative skills. Concepts of reading and listening skills (comprehension skills) and concepts of talking and writing skills (narrative skills) are identified and examined. This study is a descriptive study and survey model is used. During the survey, term/word-word groups, which belong to comprehension and narrative skills, are identified from the inscriptions. These term/word-word groups are classified according to sub-categories as reading, listening, talking, writing and are subjected to content analysis. In light of these data, application of comprehension and narrative skills in Orkhon Inscriptions are established. 

Orkhon Inscriptions, ,

Comprehension Skills, ,

Narrative Skills ,