Orhan kemal uyarlamalarında çukurova gerçeğinin yansımaları

Türkiye’nin siyasal, ekonomik ve sosyal alanda modernleşmeyi yaşadığı yaklaşık otuz yıllık dönemine tanık olan Orhan Kemal bu süreci romanlarına başarılı bir şekilde yansıtmıştır. 1950 yılından itibaren Türk sinemasına katkı sunan birçok edebiyatçı gibi Orhan Kemal de bu alana dâhil olur, özellikle diyalog konusundaki başarısıyla birçok filmin senaryo yazımında görev alır. Zamanla maddi sıkıntılarının da mecbur kılmasıyla bu sektöre senarist olarak dâhil olur. Yazarın senaryoları dışında beyaz perdeye aktarılan romanları da Türk sinemasına sunduğu diğer bir katkıdır. Orhan Kemal’in Türkiye gerçeği ile örtüşen öykü ve romanları kuşkusuz beyazperdeye yansıdığında, zaman zaman derinliğini yitirmiştir. Özellikle dönemin sansür anlayışı, Orhan Kemal’in renkli, farklı sınıflardan, farklı etnik kökenlerden insanlarının ve eserlerindeki siyasal-sosyal değişkenlerin beyaz perdeye yansımasını engellemiştir. Bu çalışmada amaç yapılan uyarlamalarda Orhan Kemal’in eserlerindeki gerçekliğe ne denli sadık kalınıp/kalınmadığını tartışmaktır. Makalede ele alınacak örnek filmlerin özellikle yazarın yaşantısının önemli kesitinin geçtiği ve eserlerinin büyük bir bölümüne konu olan Çukurova kaynaklı olmasına özen gösterilmiştir. Sinema ve edebiyatın ortak unsurları olan olay örgüsü, zaman, mekân, tema ve kişiler dikkate alınarak film-roman karşılaştırması yöntemiyle uyarlamalar analiz edilmiştir. Toprak ilişkileri ile şekillenen mülkiyet biçimlerinin yarattığı sınıfsal hareketlerin yoğun biçimde yaşandığı Çukurova Orhan Kemal romanlarına tüm realitesi ile titizlikle yansıtılmıştır. Buna rağmen aynı başarının ne yazık ki uyarlanan filmlerde karşımıza çıkmadığı görülmektedir. Bu başarıyı sağlayan filmlerin ise Türk sinema tarihinde önemli ve özgün yerler edindiği görülmektedir.

Orhan Kemal ,

Uyarlama ,

Çukurova ,

Türk Sineması ,

Orhan Kemal, who testified to the nearly 30 years of Turkey`s political, economic and social progress of modernity, successfully reflected this process to his novels. Just like many authors who have contributed in the Turkish cinema since 1950, Orhan Kemal, have worked on the scenarios of many films. He was particularly gifted in mutual dialogs. Due to his financial problems and necessities, he joins the sector as a scriptwriter. Apart from his scenarios, his novels which were later adapted to the cinema, have also been marked as important contributions in Turkish cinema. Certainly, the stories and novels of Orhan Kemal overlapping with the reality of Turkey sometimes lose their depth when they are turned into screenplays. Especially, the censorship approach of the period has prevented turning the people from different colors, classes and ethnicities and political-social variables of his works into screenplays. The purpose of this study is to discuss if the reality in Orhan Kemal’s works is maintained in these adaptations. It has been paid attention to include the movies to be considered in this article are Çukurova origin where the author has lived important part of his life and mentioned in most of his works. The adaptations have been analyzed by movie-novel comparison by considering the plot, time, place, theme and persons as the common elements of cinema and literature. Çukurova where too much class movements following the forms of ownership of property based upon the land relations take place has been carefully reflected into Orhan Kemal's novels with all its reality. However, we anxiously see that the same success hasn't appeared in the film adaptations. And we see that the films which have reached this success have also some important and original positions in the history of Turkish cinema.

Orhan Kemal, ,

Adaptation, ,

Cukurova, ,

Turkish Cinema ,