öbek, takım (tamlama) ve belirteç takımı (zarf tamlaması)

Başlangıç bölümünde, Türkçe dil bilgisinde, “belirtme öbeği” teriminin ne anlamda kullanıldığı açıklanıyor. Yazıda; “öbek (grup)” başlığı altında, bu terimin dil bilgisi kaynaklarında hangi anlamlarda kullanıldığı ve nasıl tanımlandığı, yayınlardan alıntı ve özetlerle veriliyor. Bu tanımların ayrı ve benzer yönleri üzerinde duruluyor. “Öbek” teriminin, “dar anlam ve geniş anlam” olmak üzere iki değişik anlamda kullanıldığı belirtilerek değişik anlamdaki bu “öbek”lerin tanımları yapılıyor. “Öbek” ile “birleşik sözcük” terimlerinin ayrı anlamlara geldiği ve birbirinden ayrılması gerektiği belirtiliyor. “Takım (tamlama)” başlığı altında, incelenen dil bilgisi – söz dizimi kaynaklarının bu terimi tanımlamaları üzerinde değerlendirmeler yapılıyor. S. S. Mayzel‟in “Türk Dilinde İzafet” adıyla geniş özeti yayımlanan doktora tezindeki açıklama ve örneklerden söz ediliyor. “Takım (tamlama)”nın ne anlamda kullanılması gerektiği belirtilerek bu terim tanımlanıyor. Kaynaklarda, genellikle “ad takımı (tamlaması)” ve “sıfat takımı (tamlaması)” adlarıyla anılan iki çeşit takım olduğu belirleniyor. “İyelik takımı” başlığı altında, birinci öğesi kişi adılından oluşan takımların, 3. bir takım çeşidi olarak işlenmesi gereği ortaya konuluyor.“Belirteç takımı (zarf tamlaması)” başlığı altında; “belirteç + sıfat” ve “belirteç + belirteç” biçiminde kullanılan belirtme öbeklerinin birer “belirteç takımı” sayılması gerektiği, gerekçeleriyle birlikte öneriliyor. Sonuç olarak, Türkçede 4 çeşit takım olduğu, bunların “ iyelik takımı, ad takımı, sıfat takımı, belirteç takımı” olarak adlandırılması gerektiği belirtilerek yazı bitiriliyor.

Belirteç takımı ,

İyelik takımı ,

Öbek ,

Takım ,

In what sense „determiner phrase‟ is used in Turkish grammar is explained in introduction. In the essay, under the heading „group‟, how this term has been used in grammar sources, and how it is defined are explicated through summaries and with reference to literature. The resemblances and differences between those definitions are touched upon. The various meanings of those groups are defined, remarking that the term „group‟ is used with a „narrow‟ meaning as well as with a „broad‟ meaning. It is put forward that „group‟ and „compound word‟ have different meanings, that they should be separated. Assessments are made on the definitions of this term given in grammar-syntax books analyzed under the heading „Set (Construction)‟. Explanations and examples are mentioned, which are taken from S. S. Mayzel‟s „Türk Dilinde İzafet‟, the broad summary of which was published. „Set (Construction)‟ is defined, indicating in what sense this term should be used. In sources, it is generally pointed out that there are two types sets: „noun set (construction)‟ and „adjective set (construction)‟.It is asserted, under the heading „genitive set‟, that a third set type, the first constituent of which is its pronoun, should be handled. Under the heading „adverb set (adverbial construction)‟, it is suggested, with its reasons, that the adverb groups, used in the form of „adverb + adjective‟ and „adverb + adverb‟, should be counted as „adverb set‟. As a consequence, the essay is ended by indicating that there are four types of sets in Turkish, and they should be named as „genitive set, noun set, adjective set, adverb set‟.

Adverb set, ,

Genitive set, ,

Group, ,

Set. ,