Nef‛i divanında gönül

Gönül, klasik edebiyat şairlerinin, divanlarında en çok rastlanan ve işlenen konularından biridir. Kavram sedece klasik edebiyatın değil, halk edebiyatının ve sözlü kültür sahasının da çok işlediği konular arasındadır. Aşk ve âşıklık söz konusu olduğu zaman elbette âşığın gönlü de beyitlerin kelime dünyasında hemen yerini alır. Bu itibarla hangi klasik edebiyat şairinin divanına bakılsa, hemen hemen hepsinde gönül kavramına ait mecazlar ve mazmunlar bulunduğu görülür. XVII. yüzyılın ilk yarısında yaşamış ve bir kaside üstadı olarak şöhret bulmuş olan şair Nef‛î, divanında gönülle ilgili kavram ve benzetmelere yer vermiştir. Kelime, geçiş sıklığı itbariyle daha çok gazellerde yer alır. Kasidelerini genel olarak padişah ve devlet adamlarına ithafen yazan ve mübalağalı ve övgü dolu bir üslup kullanan şair, gazellerinde ise klasik gazel tarzının çizgisi dışına taşmaz ve âşıkane ve rindçe bir anlatımı benimser. Şairin bu kelimeyi tasavvufi anlamıyla çok nadir kullandığı görülür. Nef‛î Divanı'nda çeşitli anlam ilgileriyle ele alınan gönül mesttir, âşıktır, sevgilinin güzelliğini yansıtan bir aynadır. Sevgilinin güzelliği karşısında darmadağın olan gönül, ondan gelen her türlü cefa ve eziyete rağmen sevmekten vazgeçmez. Bu anlam ilgileri çoğaltılabilir. Makalede beyitlerden örneklendirmeler de yapılarak konu etraflıca ele alınmıştır. Bu makalede gönül kavramının çeşitli kaynaklardan ayrıntılı tanımı ile birlikte, şairin divanında kelimenin hangi münasebet yönleriyle anıldığı anlatılarak istatistikî veriler çerçevesinde sunulmaya çalışılacaktır.

Gönül ,

Nef‛î ,

Divan ,

Klasik Türk Şiiri ,

Heart is one of the most common subject which place at Turkish Classical Literature of poetry's Divan. The concept not only of Classical Literature, but also Folk Literature and oral culture among the topics deal with a lot of culture. İf there are love and lover in the beyit, heart of the lover absolutely take place in the world of the word at the same time. The poet who lived in the first half of the seventeeth century and found fame as a teacher of ode Nef‛î has included the concepts and comparisons in his Dîvân. The word, there are more than in the ghazals. The poet who wrote poetry in general, for the Sultan and statesmen, using exaggerated and a style full of praise; but in his ghazals he writes classic ghazal style and tells as to be in love and enthusiastic words. In his Dîvân, there is no mystical maning of this word. Heart which deal with a variety of interest of the meaning is extased, in love and a mirror showing the beauty lover. In this article, detail definitions of heart concept with various sources will be analyzed together with meanings of words and evaluated by statistical methods.

Heart, ,

Nef‛î, ,

Divan, ,

Classical Turkish Poet. ,