Necip fazıl kısakürek’in “kaldırımlar” şiiri üzerine dil bilimsel bir çözümleme

Dil, diğer edebi türler gibi şiirin de temel malzemesidir ve bu yönüyle şiirin başarısında ve kalıcılığında büyük paya sahiptir. Şiir dilden ayrı düşünülemeyeceği için şiir eleştirisi de dilden bağımsız gerçekleştirilemez. Şiirin yansıttığı duyguları, okuyucuya yaşattığı atmosferi birtakım öznel değerlendirmelerle aktarmak yerine tamamen metnin kendi söz varlığına dayanan, bilimsel bir yöntemle açıklamak ihtiyacı bu çalışmanın yapılmasında etkili olmuştur. Bu çalışma için Necip Fazıl Kısakürek’in şiirinin tercih edilmesinde şairin sapmalar ve aktarmalarla özgün imgeler yaratması, ses ögelerinden bolca yararlanması, konuşulan dilin verdiği rahat söyleyişi yakalaması etkili olmuştur. Şair kişinin yoğun iç hesaplaşmalarının, ruh çalkantılarının yansımalarını dış dünyanın gerçekliğiyle aktardığı mistik şiirler kaleme almıştır. “Kaldırımlar” şiiri tüm bu nitelikleri içermesi bakımından bizlere ideal bir dil malzemesi sağlamaktadır. Bu çalışmada, Necip Fazıl Kısakürek’in Kaldırımlar adlı şiiri dilbilimsel bakışla çözümlenmeye çalışılmıştır. Bunun için Doğan Aksan'ın "Şiir Dili ve Türk Şiir Dili" adlı eseri temel alınarak, Aksan’ın değişik şiir örnekleri üzerinde gösterdiği şiir inceleme yöntemi bir Kaldırımlar şiiri üzerinde uygulanmıştır. İki bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde kısaca sözcük türleri üzerinde durulmuş, ikinci bölümde ise metnin söz varlığını oluşturan sözcüklerin dil bilimsel/ anlam bilimsel/ gösterge bilimsel incelemesi yapılmış, bulgular tablolaştırılarak aktarılmıştır. Metinde geçen sözcükler tür, anlam yönü, ses ögeleri bakımından incelenmiş, bunların duygu değerleri, geçiş sıklıkları ve birbirleriyle ilişkileri tespit edilerek çözümlemeye gidilmiştir.

Şiir dili ,

dilbilim ,

Necip Fazıl Kısakürek ,

Language is the basic material of poetry as it is for any other literary types and in terms of this view, it has a big share on the permenance of the poetry. As the poetry can not be considered apart from the language, critization of poetry can not be practiced apart from the language, either. Instead of transferring the feelings which poetry gives, the atmosphere which poetry makes readers feel to the readers with a set of subjective considerations, explaining with a scientific method which depends on the core of the poetry was influential on the coming out of this study. The poet's creating original images with variations and transferrings, utilization of literal elements and the easy going converzation which is given by the spoken language has an influence on the choice of the poem of Necip Fazıl Kısaku rek for this study. The poet put down on paper mystic poems which he transferred his intense internal feud, the reflections of the turbulents of his soul with the reality of the outer world. The poem "Kaldırımlar" serves us ideal language materials in terms of all those facilities inside it. In this work, the poem of Necip Fazıl Kısaku rek which is named Kaldırımlar is tried to be analyzed with a linguistic view. In order to do this, Dog an Aksan's method of poet examination which is shown on different poems is practiced on a text while his work named "S iir Dili ve Tu rk S iir Dili" is taken as base. In the first chapter of the study which is composed by two chapters, it is basically dwelled on the types on the words; in the second chapter, the semantical and semiological examination of the words which composes the text was made and the findings were transferred with tabulating. The words mentioned in the text were examined in terms of kind, meaning direction, literal elements with analysing the degree of the value of the feelings, frequency and the setting of the relations among them.

poetry language, ,

linguistics, ,

Necip Fazıl Kısaku rek, ,

Kaldırımlar ,