Nabî’nin münşeatında biyografik bilgiler

Hikemî şiirin büyük temsilcisi Nabî, manzum mensur birçok eserin sahibidir. Urfa’da başlayan hayatı İstanbul’da devam etmiş, çeşitli memuriyetlerde bulunmuş, uzun yıllar Halep’te yaşamıştır.Uzun gurbet hayatından sonra tekrar İstanbul’a dönmüş, yetmiş yaşını aşmış olarak itibarlı, şöhretli, hikmetli bir şair kimliğiyle hayata veda etmiştir. Yazdığı eserler arasında, hayatına dair kendi kaleminden aktarma bilgiler bulunan Münşeatı önemlidir. Daha çok İstanbul dışında -özellikle Halep’te- iken dost ve tanıdıklarına yazdığı çeşitli konulardaki mektupları, Nabi’nin sosyal ve edebî hayatına dair küçük bilgiler ve ipuçları içermektedir. Makam-mansıp sahibi bürokrat dostlarına, alt kademelerdeki memurlara ve diğer tanıdıklarına hitaben yazılmış bu mektuplardan Nabi’nin arkadaş muhitini, onlarla ilişkilerini, hayattaki beklentilerini, hayal kırıklıklarını ve sıkıntılarını; malî, ruhî ve edebî halini - biraz da olsa-öğrenebiliyoruz. Bu mektuplarda devlet mekanizmalarının işleyişine, bazı yörelerdeki asayiş durumuna ilişkin gözlem ve tespitler vardır. Nabî’nin deruhte ettiği bazı resmî görevleri, azil ve atamalarda içinde bulunduğu psikolojik halleri, yazdığı manzume ve eserleri tanıdıklarına ve yetkililere ulaştırma çabaları dikkatimizi çeken bilgiler arasındadır. Yine bu mektuplarda, Nabî’nin inşa üslûbunun ne derece zengin olduğu da görülmektedir. Çeşitli duygu hallerini latifeli, hicivli ve şiirli cümlelerle yazdığı, âdeta bir sanat gösterisine dönüştürdüğü mektupları Münşeatında kayıtlıdır. Bu makalede, Münşeat’ın elimizdeki nüshasında mevcut mektuplardan bazı seçme bilgiler aktarılacaktır. Kronolojik sıra takip edilmeksizin kaydedilmiş olan mektupların içeriklerinden alıntılar yapılacak; Nabî’yi anlatan metinlerden veya onun tespit, gözlem ve düşüncelerinden nakillerde bulunulacaktır.

Nabi ,

Münşeat ,

Biyografi ,

An eminent representative of erudite poetry, Nabi is compiled several prosal and poetic works. Born in Edessa, he had been to Istanbul before living for a long time in Aleppo. He turned back to Istanbul and died there at the age of 70. He has been remembered for a famous and wise poet. Among his works, his Munsheaat, which includes monobiographical accounts about his life, is a significant book. His letters mostly written to his friends especially in Aleppo gives us brief accounts and clues about literary aspects of his personality. Analysis of these letter helps us to have knowledge about his relations with the bureaucracy elites around him and the civil servants on the one hand; his expectations, his appointments, difficult life conditions he lived in. In these letters, there are some remarks about the problems related to official institutions of his time, civil unrest in some regions. There are also mention of some of his appointments, official duties, psychological problems he suffered from, his endeavours to send his works to the officials and friends. In this article, using the published version of the Munsheat, we will try to quote and analyze some parts of these letters. We will also quote and discuss some passages giving us information about Nabi, his ideas and observations.

Nabi, ,

Munsheat, ,

Biography ,