Manilerde doldurma dize problemi ve dizeler arasındaki anlamsal bağı sağlayan unsurları sınıflandırma denemesi

Mani, Türk halk şiiri geleneğine özgü bir nazım türü olmakla birlikte, milli nazım şekillerinin de en küçük parçasıdır. Mani, Türkçenin kullanıldığı hemen her coğrafyada var olan en yaygın halk şiiridir. Çeşitli Türk şivelerinde ve ağızlarında farklı adlarla varlığını sürdürmektedir. Bu yaygınlığından dolayı maniler, kendine özgü icra geleneği oluşturmuş ender türlerden biridir. Mani, halk edebiyatının nazım birimi olan dörtlük ile söylenmekte ise de, dörtlüklerle söylenen öteki nazım biçimlerinden ayrı bir özellik göstermektedir. Maninin nasıl doğduğu ya da tarihi gelişiminin nasıl olduğu hususu bugüne kadar aydınlatılamamıştır. Mani konusunda araştırma yapanların üzerinde durduğu önemli bir konu da, manilerdeki "doldurma dize" problemidir. Bu tanım, ilk iki dizenin asıl duygu ve düşüncenin verildiği son iki dizeye hazırlık amacıyla söylendiği düşüncesine dayanmaktadır. Ancak doldurma dize konusunda araştırmacılar arasında görüş birliğine varılabilmiş değildir. Konu hakkında yapılan ilk araştırmalarda maninin ilk iki dizesi "doldurma dize" olarak adlandırılmış ve bunların anlam bakımından son iki dizeyle bağlantısız olduğu görüşü öne çıkmıştır. Ancak bağlam merkezli yapılan araştırmaların da etkisiyle, son dönemlerde yapılan çalışmalarda mani, bir bütün olarak değerlendirilmiş ve doldurma dize denilen dizelerin aslında bazı işlevleri yerine getirdiği öne sürülmüştür. Bu çalışmada, manideki ilk iki dize ile son iki dize arasındaki anlamsal bağları sağlayan unsurlar ele alınmış ve bunlar sınıflandırılmaya çalışılmıştır.

Mani ,

Doldurma Dize ,

İcracı ,

Anlamsal Bağ ,

Mani is not only a spesific genre of poetry in the Turkish folk poem tradition, but also is the smallest part of the national poetry forms. Mani is the most common folk poem used nearly in every geographical region where Turkish is spoken. It keeps its existence in various Turkish dialects and accents in different names. Because of that commonness, manis are one of the rare genres that formed its original performing tradition. Although mani is sing with quatrain, verse unit in the folk literature, it is indicate that a feature which is different from other forms of verse which sing with quatrain. It has not been clarified how the historical development of mani or ever how the matter was occured until today. It is also an important issue, which people doing research on mani emphasized, is the problem of "unrelated verses". This definition is depend on the opinion which first two verses are sing in preparation for the last two verses which is given the main feelings and thoughts. However, there is no consensus about the issue of unrelated verses among researchers. The first studies on this subject, the first two verses of mani was named as "unrelated verses" and the opinion of these were disconnected the last two verses in terms of meaning was came into prominence. However, the influence of the research-based context, mani, in recent studies, is evaluated as a whole and it has been suggested that verses, called as "unrelated verses", fufill some of the functions in fact. In this study, it is discussed that elements which provides of the semantic links between first two verses and last two verses in mani and they are classified.

Mani, ,

Unrelated Verse, ,

Performer, ,

Semantic Link ,