Kütüphanelerde kayıtlı olmayan bir mecmua

Mecmualar, içerisinde barındırdığı pek çok şiir ve nesir parçalarıyla edebiyat tarihimize; doğum tarihleri, davetiyeler, ilaç tarifleri, çeşitli dualar gibi gündelik yaşama dair öğeleri içermesi bakımından da sosyal ve kültürel tarihimize katkıda bulunan önemli kaynaklardandır. Mecmualar, meydana getirilirken genellikle belli bir düzen takip edilmez. Bu açıdan araştırmacılar için çeşitli zorluklar barındırsa da içerisindeki geçmişe dair bilgiler oldukça kıymetlidir. Bu yüzden mecmuaların tanıtılması ayrı bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, Tokat’ta ikamet eden Hasan Erdem’in kişisel kütüphanesinden temin edilen bir mecmua tanıtılacaktır. Bu mecmuada gazel, beyit, nazm, kıt’a, muamma gibi manzum metinler bulunmaktadır. Bu manzum metinlerden gazellerin ve pend-namelerin ilk ve son beyitleri verilmiştir. Birer örneği bulunan ilahi ve murabbanın son dörtlükleri, nazm ve kıt’alardan ikişer örnek, muammalardan dört örnek, bir örneği bulunan davet-namenin ise tamamı verilmiştir. Mecmuada manzum metin olarak en çok beyitlere rastlanmaktadır. Bunlardan da şairi belirtilen ve belirtilmeyen beyitlerden örnekler sunulmuştur. Bunun yanında ilaç tarifi, dua, ayet, hadis gibi kültürel ve sosyal hayatla ilgili mensur metinler de mevcuttur. Daha çok manzum metinlerin üzerinde durulacağı bu çalışmada mecmuanın mensur kısımları da genel hatlarıyla tanıtılacaktır. Mecmuadaki mensur metinler içerisinde ilaç tarifleri oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle mecmuanın son varaklarında çeşitli hastalıklarla ilgili değişik ilaç tarifleri bulunmaktadır. Bunun dışında hastalıklardan korunma yolu olarak dua ve bu duaların uygulanış şekilleri de dikkate değerdir.

Mecmua ,

manzum metin ,

mensur metin ,

Mecmuas are one of the most important sources since they contribute to our history of literature due to many poems and proses they contained and also they are fruitful to social and cultural history because of giving information on birth dates, invitations and drug recipes, various prayers. Mecmuas are irregular sources. Consequently, these are contains some difficulties for researchers, nevertheless the informations in mecmuas about history are very important. Therefore, introduction of mecmuas has a distinctive importance. This paper is going to introduce a mecmua obtained from personal library of Hasan Erdemli residing in Tokat. In this mecmua, there are poetical texts such as gazel, beyit, nazm, kıt’a, muamma. Gazel and pend-names’ first and last couplets are given. İlahi and murabba’s which have one sample in mecmua last quatrains are given. And two samples of nazm and kıt’as, four samples of muamma are also given. Davet-name which has one sample in mecmua exists full text. As a poetical text, beyit is the commonest text in mecmua. Different samples of beyit are given. In addition, there are prose texts in social and culturel life such as drug repice, prayer, the Qur’an and hadith. Also, the present paper focusing mostly on poetical texts mentions prose sections roughly. In prose texts, drug repices are more important. Especially in last pages of mecmua, different drug repices about some sickness are exist. Except these, praying, as a way of protecting sickness and its method of perform is remarkable.

Mecmua, ,

poetic text, ,

prose text, ,

social life. ,