Klâsik türk edebiyatında bir güzellik unsuru olarak hâl/şâme

Klâsik Türk edebiyatında güzellik, tasavvuf kökenli olmakla birlikte beşerî aşk söz konusu edildiğinde karşımıza sevgili çıkar. Sevgilinin en belirgin özelliklerinden biri, göz kamaştıracak kadar güzel olmasıdır. Onun güzelliğine güzellik katan kaş, göz, kirpik, saç, alın, yanak gibi bazı unsurlar vardır. Farsça karşılığı “hâl”, Arapça karşılığı “şâme” olan ben, sevgilinin aslî güzellik unsurları arasındadır. Klâsik Türk şairleri, sevgilinin vücudunun değişik yerlerinde bulunan ben ile ilgili çok sayıda benzetme ve mecaz unsurlarını geniş bir hayal dünyasıyla birlikte kullanmışlardır. Çalışmada, edebî metinlerde söz konusu edilen benin şekli, rengi, konumu ve kokusuyla ilgili kullanılan benzetme ve mecaz unsurları tespit edilmiş, benin etrafında oluşturulan hayaller verilmiştir

Ben ,

Klâsik Türk edebiyatı ,

Sevgili. ,

Güzellik ,

Hâl ,

Şâme ,

Although the beauty in Classical Turkish Literature is Islamic mysticism origin, the beloved is seen when the human love is point at issue. One of the striking features of the beloved is that she is so beautiful to dazzle. There are some elements like eyebrow, eye, eyelash, hair, forehead and cheek that add beauty to beauty. Mole, which is “hâl” in Persian and “şâme” in Arabic, is among the real beauty elements of the beloved Classical Turkish poets used many metaphors and figurative elements related to the mole on various parts of the beloved’s body with a huge imagination. In the study, metaphors and figurative elements about the shape, color, place and smell of the mole in literary texts were determined and images related to the mole were presented.

Beauty, ,

Beloved, ,

Classical Turkish literature, ,

Hâl, ,

Mole, ,

Şâme. ,