Kanunî'nin macaristan seferine işık tutan bir eser: enîsü’l-guzzât

Enîsü’l-Guzzât adlı manzum yazma eser, XVI. yüzyıl şairlerinden Hüseyin Fütuhì tarafından yazılmıştır. Eserde Kanunî Sultan Süleyman’ın 1526 yılında yaptığı Macaristan seferi anlatılır. XVI. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu’nun en parlak dönemidir. Bu yüzyılda dönemin gereği olarak birçok fetihname yazılmıştır. Bunlardan biri de Enîsü’l Guzzât’tır. Çalışmada, hakkında sınırlı bilgiye ulaşılan ve tek nüsha olan bu fetihnameye ilişkin bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Eser Osmanlı İmparatorluğu’nun o dönem içinde bulunduğu durumu yansıtması açısından da dikkate değerdir. XVI. yüzyıl Osmanlıların fikir ve sanat bakımından üst seviyeye çıktığı bir dönemdir. Çalışmamızda eserin dönemin özellikleriyle parelel giden ve uyuşmayan yönleri ele alınmıştır. Eserin tanıtımı, kaç nüshadan oluştuğu, nerede bulunduğu, içeriği anlatılmıştır. Ayrıca, özellikle dönemin özelliklerinden ayrılan yönler belirtilmeye çalışılmıştır. Eserin dil özelliklerinin genel çizgileriyle Eski Anadolu Türkçesi üzerine bildiklerimize büyük yenilikler getirmediği belirtilmiştir. XVI. yüzyılda yazılmış olan bu eserin metninin çeviri yazısı, farklı alanlarda çalışan bilim adamlarına sağlam bir malzeme sunacaktır. Eser tarihe ilişkin bir metin olması dolayısıyla edebî metinlerden farklı bir söz varlığına sahiptir. Bu söz varlığının ortaya çıkarılması bir yandan Türk dili alanında çalışan bilim adamlarına malzeme sağlarken öte yandan Türkçenin tarihsel sözlüğüne katkıda bulunacak ve XVI. yüzyıl Osmanlı tarihi üzerine çalışacak olanlara kaynak işlevi görecektir.

XV. Yüzyıl ,

Macaristan Seferi ,

Kanuni’nin Macaristan Seferi ,

The poetic work Enîsü’l Guzzât was written by Hussein Futuhi who is one of sixteenth century poets. The work is about Suleiman the Magnificent’s Hungarian expedition in 1526. Sixteenth century is the most brilliant period of the Ottoman Empire. As a characteristic of the period a lot of works had been written on conquests in this century. Enîsü’l Guzzât is one of them. The aim of this study is giving information about this work which is a single copy, and there is limited information reached about. The work is also notable because it reflects the situation of Ottoman Empire in that period. Sixteenth century is a period in which Ottoman Empire reached to peak in terms of idea and art. In our study, aspects of the work that fit or incompatible with the characteristics of the period are discussed. Presentation of the work, how many copies it occurred, where it is located, its content are described. In addition, the points allocated to particular features of this period are stated. The work, in general lines of language features, does not bring major innovations to what we know on Old Anatolian Turkish. The transcription text of this work written in sixteenth century will provide a solid material for scientists working in different fields. The work, because of being a historical text, has a different vocabulary from literary texts. Revealing this vocabulary provides material to scientists working in the field of the Turkish language and also it will contribute the historical dictionary of Turkish and will serve a source to whom working on sixteenth century Ottoman History.

Sixteenth century ,

Hungary campaign ,

Suleiman the Magnificent’s Hungary campaign ,