Gülten akin’in tiyatro eserleri üzerine içerik bağlaminda bir değerlendirme

1950 sonrası Türk şiirinin önemli isimlerinden Gülten Akın, şiir dışındaki edebi türlere pek ilgi göstermediği halde sayısı yediyi bulan tiyatro oyunu kaleme almıştır. Genellikle bir ya da birkaç perdelik kısa oyunlarında Akın, şiirsel dili ve kendine has oyunlaştırma anlayışı çerçevesinde dikkat çekici olmayı başarır. O, ürettiği tiyatro metinlerinde "kadın, evlilik, düzene yönelik eleştiriler, yoksulluk, yalnızlık, yaşlılık ve yabancılaşma" gibi konular üzerinde durmuş; bireysel hikâyelerden hareketle toplumsal bir açılım yakalamıştır. Sahnelenmek hususunda yeterli ilgiyi görmemiş bu piyeslerin incelenmesi, Akın'ın sanatçılığında göz ardı edilen bir cepheyi değerlendirmek imkânı sağlamaktadır. Bu gayretin Batak, Babil'de Bir Kadın, Babil'de Bir Yusuf, Kızlar Değirmeni, Keloğlan gibi Türk tiyatro tarihi açısında da öneme sahip oldukça özgün eserlerin daha iyi bilinmesi açısından da katkıda bulunacağı muhakkaktır. Birer edebi metin olarak Akın'ın piyesleri, özellikle içeriği bakımından dikkat çekmektedir. Daha çok eleştirel bir yaklaşımın ürünü olan bu metinler, merkezde tutulan belli başlı sorunlar üzerinden yürür. Geliştirilen sorgulayıcı bakışın okuyucuya aktarılması ise bazı metaforlar vasıtasıyla gerçekleştirilmiştir. "Batak" ve "değirmen"le evliliğin ya da zamanın, "orman"la düzenin, "Keloğlan" ile alt sınıf halk tabakasının, köylülerin, sömürüye maruz yoksulların kastedilmesi gibi. Yazarın kimi zaman alegorik kimi zamansa alaycı tutumuyla inşa ettiği bu üslup göz önünde bulundurulduğunda ve bu noktada piyesler arasında bir bağın mevcut olduğu düşünüldüğünde Akın'ın tiyatro anlayışını sosyal /siyasi tenkit odaklı oyun yazarlığı içerisinde kabul etmek daha doğru olacaktır.

Gülten Akın ,

Türk Tiyatrosu ,

Eleştirel Tiyatro ,

Sosyal Eleştiri ,

Although Gulten Akin, one of important figures in Turkish poetry after 1950, was little interested in other literary genres apart from poetry she wrote about seven theatre plays. Generally, with her one or more short-act plays, Akin gets remarkable success within the framework of his unique poetic language and his own dramatization. In theatre texts which she produced, she emphasizes on themes such as “woman, marriage, criticism against system, poverty, loneliness, senectitude and estrangement” by starting from individual stories, she could catch up social point of view. Researching these pieces of play , which hasn’t received enough interest to be performed, has provided an important chance to assess Akin’s artistry that has been ignored. This effort will contribute greatly to the theatre plays to be known such as Batak (The Morass), Babil'de Bir Kadın (A Woman in Babylon), Babil'de Bir Yusuf (A Yousuf in Babylon), Kızlar Değirmeni (Girls Mill), Keloglan which really have significance for the theatre history of Turkey. Akin’s stage plays as a literary text draw attention especially in terms of the content. The product of a more critical approach, these texts walk through the certain issues which are held at the center. But, transmission of questioning gaze to the reader has been realized through some of the metaphors. It is like the marriage or time with "Batak" and "mill", the order with "nature", the layer of the lower-class people, the peasants, and the poor exposed to exploitation with "Keloğlan". When this style that the writer sometimes built as an allegorical and sometimes cynical attitude is considered and at this point it is thought that there is a link between the stage plays, it will be more correct to accept that Akin’s understanding of the theater is within a social / political criticism-focused playwriting.

Gulten Akin, ,

Turkish Theatre, ,

Critical Theatre, ,

Social Criticism ,