Etno-dinsel bir topluluk olan ezidilerin batman ve çevresindeki son yerleşim yerleri ve nüfusları üzerine*

Ezidilik, XII. yüzyılda kurucusu olduğu kabul edilen Şeyh Adiy b. Müsafir’den sonra kurumsallaşan, farklı din ve inanç sistemlerinden etkilenmesi sebebiyle senkretik özellikler gösteren ve mensuplarını Kürtlerin oluşturduğu bir etno-din’dir.

Günümüzde Batman İlinin sadece Beşiri İlçesine bağlı bazı köylerde sayıca az Ezidi bulunmaktadır. Batman kent merkezinde, Beşiri ilçe merkezinde ve Beşiri’nin köylerinde yaşayan Ezidi nüfusu her geçen gün azalmakta olup toplam nüfus 2012 yılı sonu itibarıyla 140 civarındadır. Batman kent merkezindeki nüfus ise tam olarak tespit edilememekle birlikte 3-5 Ezidi ailenin kaldığı tahmin edilmektedir. 2012 yılı içerisinde bu çalışma kapsamında ziyaret edebildiğimiz Beşiri ve bazı köylerinde yaşayan Ezidiler 1980’li yıllardan itibaren yaşadıkları bir takım siyasi, ekonomik ve dini sorunlar sebebiyle özellikle Avrupa ülkelerine ve Kuzey Irak’a göç etmişlerdir. 1990 yılı başlarından itibaren hızlanan bu göç hareketi halen devam etmektedir. Başta Almanya olmak üzere İsveç, İsviçre, Hollanda ve Danimarka gibi Avrupa ülkelerine yapılan göç yüzünden, Batman ve çevresindeki Ezidi nüfusu yok olma durumuyla karşı karşıya gelmiştir. Bu çalışma, yurt dışından bir geri dönüş hareketi olmaması halinde gelecek yıllarda nüfus bakımından sıfır noktasına ineceğini düşündüğümüz Ezidilerin Batman’daki son durumlarını, son yerleşim yerleri ile birlikte nüfuslarını ortaya çıkarma amacındadır. Araştırma yapılırken güvenlik sebebiyle bazı Ezidi köylerine gidilebilmiş, görüşme isteğimizi kabul eden ancak isimlerinin açıklanmasını istemeyen Ezidilerin bilgilerine başvurulmuştur.

Ezidiler ,

Batman ,

Nüfus ,

Ezidism is a different religion which was institutionalized after Sheikh Adiy b. Musafir, who is accepted as the founder of it in XII century, and shows syncretic features since it has been affected by different belief systems; and is an ethno religion whose members have been formed by Kurds. Today, there are few Ezidis numerically in some villages of Beşiri, a provincial town, and in Batman. Ezidi population which was approximately 140 by the end of 2012 is decreasing in Beşiri town centre, in its villages and in Batman day by day. The population cannot be determined exactly; however, it is estimated that there are 3-5 Ezidi families living in Batman centre. Ezidis, whom we visited in villages of Beşiri and in Beşiri centre within the context of this study in 2012, migrated especially into European countries and Northern Iraq because of political, economic and religious reasons they experienced in 1980s. This migration has accelerated since the early of 1990, and still continues. Because of the migration into European countries such as Germany, Sweden, Switzerland, the Netherlands and Denmark, the Ezidi population in Batman and its nearby vicinity is at the risk of being extinct. This study aims to find out the final state, the most recent residential places and Ezidi population in Batman and its vicinity whose number, we think, will descend to zero in terms of population unless there happens a reverse migration from abroad in the future. During the research, some Ezidi villages could not be visited because of security reasons, yet the information was obtained from some Ezidis who accepted our requests to interview in return for their names not being declared.

The Ezidis, ,

Batman, ,

Population, ,

Migration ,