Eski anadolu türkçesi açısından germiyanlı (kütahya) şairlerin yeri ve kütahya’daki yazma eser kütüphanelerinin önemi

Anadolu Selçuklu Devletinin dağılmasıyla Anadolu coğrafyasında çeşitli beylikler ortaya çıkmıştır. Bu beyliklerden birisi de İç Batı Anadolu’da Kütahya payitahtlı olarak kurulan Germiyan Beyliğidir. 1283 yılında kurulan Germiyan veya Germiyanoğulları Beyliği (1283-1428) çok sayıda şair ve edip yetiştirmiştir. Anadolu’da Oğuz Türkçesinin edebî yazı dili olarak ortaya çıkması ve gelişmesinde Germiyan şairlerinin ayrı bir yeri ve önemi vardır. Âni, Ahmedî, Hamzavî, Hızır Paşa, Şeyhî, Celâleddin Ergun Çelebi, Burhaneddin İlyas Çelebi, Şeyhoğlu Mustafa, Ahmed-i Dâî, Cemâlî, Kasım Izârî, Şeyh İlâhî gibi şairler 13-14 ve 15. yüzyılda Germiyan’da yetişmişlerdir. Germiyan Beyliğinin başkenti olana Kütahya şehri yazma eserler açısından da oldukça zengindir. Bugün için Kütahya’da üç tane yazma eser kütüphanesi vardır. Bunlardan birincisi Kütahya merkezde bulunan Vahit Paşa il Halk Kütüphanesidir. Bu kütüphane Osmanlı devlet adamlarından Vahit Paşa’nın Kütahya’daki sürgün yıllarında (1809-1811) kurulmuştur. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü binasının üçüncü katında yer alan Yazma Eserler Kütüphanesi Türkçe, Arapça ve Farsça olmak üzere çok sayıda yazmayı bünyesinde barındırmaktadır. İl merkezinde bulunan diğer yazma eser kütüphanesi Belediye Mustafa Hakkı Yeşil El Yazması Eserleri Kütüphanesidir. 1905 yılında Kütahya’da dünyaya gelen Mustafa Hakkı Yeşil tarafından kurulan bu kütüphaneye Türkiye ve Türkiye dışından çok sayıda kurum talip olmuştur. Hatta Chicago Üniversitesi bu kitaplığın açık çek karşılığında kendilerine verilmesini istemiş ama Mustafa Hakkı Yeşil bu teklifi reddetmiştir. Kütahya ilindeki bir diğer yazma eser kütüphanesi ise Tavşanlı’da bulunan Tavşanlı Zeytinoğlu Kütüphanesidir. Zeytinoğlu ailesi tarafından oluşturulmuş ve içinde çok sayıda nadir eser bulunduran önemli bir kütüphanedir. Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesi bağlamında Germiyanlı şairlere kısaca değinildikten sonra Kütahya şehrinde bulunan yazma eser kütüphaneleri ve buradaki Türkçe yazmaların durumundan (sayı, katalog, erişim imkânı vs.) bahsedilerek bu kütüphanelerde bulunan (13-15 yy) yazmalar üzerinde durulmuştur.

Eski Anadolu Türkçesi ,

Germiyan Beyliği ,

Mustafa Hakkı Yeşil Yazma Eserler Kütüphanesi ,

The Anatolian Seljuk State, several states have emerged after the dissolution of the geography of Anatolia. This is one of the states in the Inner West Anatolia, founded in Kütahya Germiyan state governed. Founded in 1283, or Germiyanoğulları Germiyan state (1283-1428), poet, and whether a large number of educated. Oguz Turkic languages in Anatolia as the emergence of literary writing and the importance of development and has a special place in Germiyan poets. Âni, Ahmedi, Hamzavi, Khidr Pasha, Sheikh, Ergun Celaleddin Celebi, Burhan Chalabi Elijah, Şeyhoğlu Mustafa, Ahmed-i Dai, Jamal, Kasım Izârî, 13-14 and 15 of poets such as Sheikh Divine Germiyan century showed activity in the State. What is the capital city of Kutahya Germiyan Principality is very rich in terms of manuscripts. There are three manuscript libraries in Kütahya for today. The first is located in the center of Kütahya Vahid Pasha provincial public library. This library is in exile in the Ottoman statesmen Kütahya Vahid Pasha (1809-1811) has been established. Provincial Directorate of Culture and Tourism building, third floor of the Library of Manuscripts in Turkish, Arabic and Persian writing incorporates a large number. In the center of the other manuscript libraries in the Kutahya a library of Mustafa Hakkı Yeşil Manuscript. Mustafa Hakkı Yeşil was born in Kütahya in 1905, founded by Mustafa Hakkı Yeşil in Turkey and outside the library, a large number of these institutions has been a candidate. In fact, this library is the University of Chicago wanted to give them in exchange for blank check, but refused the offer of the Mustafa Hakkı Yeşil. The other manuscript libraries in the province of Kutahya in the Tavşanli, Tavsanli Zeytinoglu library. Zeytinoglu created by the family and important in a library containing many rare books. In this study, in the context of Old Anatolian Turkish city of Kutahya Germiyanlı poets after briefly addressing the Turkish manuscripts in the state where the number of manuscripts and libraries (number, catalog, access, opportunity, etc..) Will be discussed. This is in libraries (13-15 century) manuscripts and their importance will be discussed.

The Old Anatolian Turksih, ,

State of the Germiyan, ,

The Manuscripts Library of Mustafa Hakkı Yeşil ,